Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ασφαλούς Πλοήγησης στο Διαδίκτυο..

Είναι κοινώς αποδεκτό ότι η δια ζώσης διδασκαλία εντός της σχολικής αίθουσας αποτελεί μια ζωντανή διαδικασία, όπου καλούνται αφενός οι μαθητές να συμμετάσχουν ενεργά και αφετέρου οι εκπαιδευτικοί ως παιδαγωγοί να αφουγκραστούν τους προβληματισμούς των μαθητών τους και να προσαρμόσουν, όπου είναι δυνατόν, τη διδασκαλία τους. Καθώς τα επιδημιολογικά δεδομένα επιτρέπουν μόνο την εξ αποστάσεως εκπαίδευση εδώ και αρκετούς μήνες, αυτού του είδους η αλληλεπίδραση γίνεται όλο και πιο δύσκολη, ενώ η κόπωση των μαθητών όλο και πιο αισθητή. Αναζητούνται, λοιπόν, κι από τις δυο πλευρές ευκαιρίες επαναπροσέγγισης και ουσιαστικής επικοινωνίας, αφύπνισης και αμοιβαίας ανταπόκρισης σε ένα περισσότερο συμμετοχικό μάθημα.

Έτσι, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ασφαλούς Πλοήγησης στο Διαδίκτυο (Safer Internet Day) στο πλαίσιο του μαθήματος της πληροφορικής στην Β’ τάξη, αφιερώθηκαν κάποιες διδακτικές ώρες  στην επεξεργασία του σχεδίου μαθήματος Body Image που προτείνεται από το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου, το οποίο τελεί υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και πιο συγκεκριμένα του Ινστιτούτου Πληροφορικής. Στόχος της συγκεκριμένης ημέρας, η οποία καθιερώθηκε τα τελευταία 18 χρόνια με πρωτοβουλία της Ευρωπαίας Επιτρόπου Βιβιάν Ρέντινγκ και γιορτάζεται κάθε χρόνο τον Φεβρουάριο, είναι να ευαισθητοποιήσει μικρούς και μεγάλους για την ασφαλή και σωστή χρήση όχι μόνο πια του διαδικτύου, αλλά και του κινητού τηλεφώνου και των διαδραστικών τεχνολογιών που αποτελούν κομμάτι της καθημερινότητάς μας.

Παρά το γεγονός ότι η συζήτηση ξεκίνησε από το τι θεωρείται «ιδανικό» σώμα στο διαδίκτυο και στην πραγματικότητα, οι μαθητές και οι μαθήτριες της Β’ Λυκείου, που βρίσκονται στο κατώφλι της ενηλικίωσης, απέδειξαν με τον λόγο και την σκέψη τους πόσο ενήμεροι, συνειδητοποιημένοι και ευαισθητοποιημένοι είναι σε όσα συμβαίνουν γύρω τους. Έννοιες όπως τα πρότυπα που προβάλλονται από τα social media, η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση των εφήβων, ο διαφορετικός τρόπος αντιμετώπισης των προβλημάτων, η αλληλεπίδραση μεταξύ συμμαθητών/τριών, η σχέση και η εμπιστοσύνη που δείχνουν στο σχολείο και στους καθηγητές τους ακόμα και το κίνημα #metoogr, το οποίο απασχολεί την ελληνική επικαιρότητα, ήταν μόνο μερικά από τα θέματα που απασχόλησαν την διαδικτυακή μας τάξη.

Για αυτούς τους λόγους και με αυτές τις σκέψεις οργανώθηκε η σειρά αυτή των μαθημάτων μας. Στόχος δεν ήταν να καταλήξουν τα παιδιά οπωσδήποτε σε κάποιο συμπέρασμα, αλλά να ανταλλάξουν απόψεις,  να εκφραστούν ελεύθερα, να προβληματιστούν..  Κι ο στόχος αυτός επιτεύχθηκε σε μεγάλο βαθμό.. Το επιβεβαιώνουν οι απόψεις-σκέψεις των μαθητών και των μαθητριών που παρατίθενται παρακάτω: Προτεραιότητα δόθηκε στο να ακουστούν όλες οι απόψεις έτσι ώστε οι μαθητές και οι μαθήτριες να νιώσουν ότι κάθε ένας από αυτούς αποτελεί μέλος της ομάδας της τάξης και όχι μια μονάδα απομακρυσμένη από τους υπόλοιπους πίσω από μια κλειστή κάμερα. Αυτό αποτελεί την πιο επιτακτική ανάγκη στις σημερινές συνθήκες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και ταυτόχρονα κοινωνικής αποστασιοποίησης, που αναιρούν δυστυχώς έναν από τους πιο  βασικούς σκοπούς της σχολικής εκπαίδευσης, την κοινωνικοποίηση των παιδιών που εξασφαλίζει την ισόρροπη ψυχική και πνευματική ανάπτυξή τους. Οι σχέσεις με τους συμμαθητές/τριές τους, με τους καθηγητές αλλά και με τον ίδιο τους φιλτράρεται διαρκώς σήμερα μέσα από την οθόνη του υπολογιστή και ο κόσμος τους περιορίζεται στον ψηφιακό μόνο κόσμο.

«Στα τελευταία μαθήματα πληροφορικής, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ασφαλούς πλοήγησης στο διαδίκτυο, συζητήσαμε κάποια σημαντικά θέματα που αφορούν τους νέους και την σχέση τους με τα social media. Συγκεκριμένα, η συζήτηση ξεκίνησε με την προβολή εικόνων σύγχρονων προτύπων, όπως μοντέλα, τραγουδιστές και αθλητές. Με βάση αυτά, κληθήκαμε να απαντήσουμε σε ερωτήματα που αφορούν τους λόγους για τους οποίους θαυμάζουμε και ακολουθούμε τέτοια άτομα, καθώς και το κατά πόσο επηρεαζόμαστε από τις δημοσιεύσεις τους, στις οποίες προβάλλονται αποσπάσματα της καθημερινότητάς τους. Στην συνέχεια, συγκρίναμε τις απόψεις μας σχετικά με τα social media, και το πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν στην ζωή μας και την ευάλωτη λόγω της ηλικίας ψυχολογία μας. Κοινή άποψη σχεδόν όλων των μαθητών ήταν το γεγονός πως τα social media προβάλλουν πλαστές, επεξεργασμένες εικόνες με μη ρεαλιστικά σώματα, πρόσωπα και τρόπους ζωής και συνεπώς δεν θα έπρεπε να βασίζουμε την αυτοεκτίμησή μας εκεί. Ακόμη, κάναμε και οι ίδιοι την αυτοκριτική μας, μέσα από την οποία διαπιστώσαμε πως η εικόνα του εαυτού μας που προβάλλουμε στο διαδίκτυο έχει ιδιαίτερη σημασία για εμάς -ίσως και περισσότερη από την φυσική εικόνα μας-, ενώ οι δημοσιεύσεις των κοντινών μας ανθρώπων μας επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό, μάλιστα μεγαλύτερο από αυτές των διάσημων. Επιπλέον, μέσα από την συζήτηση είχαμε την ευκαιρία να αγγίξουμε και ζητήματα που αφορούν την αυτοπεποίθηση και την ψυχολογία των νέων και την σχέση τους με τον χώρο του σχολείου, τα οποία, παρότι απασχολούν την πλειοψηφία των εφήβων, δυστυχώς συχνά παραβλέπονται. Συνεπώς, επρόκειτο για μία ουσιαστική και χρήσιμη συζήτηση που σίγουρα μας έδωσε τροφή για περαιτέρω σκέψη.»

Αγάπη Βλάχου, B1

«Με αφορμή την ημέρα ασφαλούς διαδικτύου ξεκινήσαμε στο μάθημα της πληροφορικής μια συζήτηση σε σχέση με το διαδίκτυο, τα πρότυπα και πολλά άλλα. Η συζήτηση αυτή ήταν πολύ ενδιαφέρουσα, καθώς μιλήσαμε για θέματα που αφορούν όλα τα παιδιά της ηλικίας μας. Στην συζήτηση συμμετείχαν όλα τα παιδιά της τάξης μας και με τη βοήθεια της καθηγήτριάς μας ακούσαμε απόψεις, προβληματιστήκαμε, αναρωτηθήκαμε και αναπτύξαμε μια συζήτηση που θα μπορούσε να κρατήσει για πολλά ακόμα μαθήματα. Κάθε παιδί παρέθεσε την άποψη του πάνω στις ερωτήσεις και αν και υπήρχαν πολλές αντιπαραθέσεις ακούστηκαν όλες! Προσωπικά, μου αρέσουν πολύ αυτές οι συζητήσεις, διότι ακούω διαφορετικές οπτικές πάνω σε ένα θέμα και αυτό με κάνει να συγκρίνω την δικιά μου οπτική με τις υπόλοιπες και να καταλήγω σε ένα συμπέρασμα.»

Κωνσταντίνος Αβραάμ, B1

«Μέσα από την δράση αυτή σχετικά με το διαδίκτυο που κάναμε την περασμένη εβδομάδα έμαθα και διαπίστωσα πολλά που δεν ήξερα για το θέμα. Μου δόθηκε η ευκαιρία να εκφράσω τις απόψεις μου όπως και να μπορέσω να ακούσω των υπολοίπων. Πιστεύω πως με την οργάνωση τέτοιων δράσεων δίνεται η δυνατότητα στο τμήμα να έρθει πιο κοντά και να αποκτήσει εμπιστοσύνη σαν ομάδα. Με αυτό τον τρόπο δίνεται η ευκαιρία επικοινωνίας και με ανθρώπους που δεν είναι και φίλοι μας, αλλά παρά μόνο συμμαθητές μας. Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα μιλήσαμε για ένα πολύ επίκαιρο θέμα που έχει κυρίως να κάνει με παιδιά της ηλικίας μας. Έτσι μπορέσαμε να μάθουμε περισσότερα για αυτό και να πάρουμε πληροφορίες στο πώς το αντιμετωπίζουν και οι άλλοι, ώστε να καταφέρουμε κι εμείς να μην επηρεαζόμαστε από τα αρνητικά σχόλια και να αποκτήσουμε αυτοπεποίθηση, όπως και να καταλάβουμε τι είναι καλύτερο για εμάς και για τους άλλους σχετικά με τη συμπεριφορά μας στο διαδίκτυο και στα social media. Τέλος, θεωρώ πως υπήρχε ενδιαφέρον από το τμήμα και αυτό με ικανοποίησε, καθώς με αυτό τον τρόπο ακούστηκαν περισσότερες γνώμες και μπορούσε να νιώσει κάποιος σαν μέλος της ομάδας.»

Στέλλα Τσαβλή, B4

«Οι συζητήσεις που κάναμε στο μάθημα ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες κατ’ εμέ και θα ήθελα να κάνουμε κι άλλες παρόμοιες. Όλοι είχαμε την ευκαιρία να τοποθετηθούμε, να συνδιαλεχθούμε και να ανταλλάξουμε απόψεις, ακόμη και με συμμαθητές μου, που μιλούν μια φορά το μήνα. Επίσης η θεματολογία ήταν ενδιαφέρουσα, επίκαιρη και αισθητή, ειδικά στην ηλικιακή φάση που βρισκόμαστε. Είναι καλό να θίγονται τέτοια θέματα, ώστε να κρίνουμε τον εαυτό μας και να αναλογιζόμαστε τις πράξεις και την στάση μας απέναντι σε αυτά. »

Ίων Λαδόπουλος, B2

«Στα τελευταία μαθήματα της πληροφορικής συζητήσαμε ως τάξη για το αμφιλεγόμενο θέμα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τον ρόλο τους στις ζωές των νέων. Προσωπικά βρήκα την συγκεκριμένη δραστηριότητα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, καθώς αποτέλεσε ένα είδος βιωματικού μαθήματος. Με τους συμμαθητές μου ανταλλάξαμε απόψεις και αντιλήψεις, γεγονός που μου κέντρισε το ενδιαφέρον, αφού ανακάλυψα πως με πολλά συνομήλικα άτομα οι απόψεις μου διαφέρουν. Υποστηρίζω πως τα συγκεκριμένα μέσα αναμφισβήτητα μπορούν να επιφέρουν αρνητική επιρροή στα νεαρά άτομα, προκαλώντας ανασφάλειες, παρόλα αυτά ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία όλοι μας θα πρέπει να διαχειριζόμαστε τέτοιου είδους συναισθήματα, ξεπερνώντας αντιλήψεις και παλαιωμένες ιδέες.»

Δέσποινα Λεβέντη, B2

«Στα τελευταία μαθήματα μιλήσαμε για τα social media και πώς προβάλλουν οι νέοι τα σώματα τους σε αυτά, για τα πρότυπα που μπορεί να έχει ένας  νέος και μια νέα και πώς αυτά τα πρότυπα μπορούν να επηρεάσουν την ψυχική και σωματική υγεία του καθενός και επίσης πώς μπορούν εξωτερικοί παράγοντες, όπως το σχολείο, να βοηθήσουν στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των νέων. Πιστεύω πως η συζήτηση που έγινε είχε μεγάλο ενδιαφέρον και ήταν μια ευχάριστη αλλαγή στο πρόγραμμα του μαθήματος , ειπώθηκαν πολλές απόψεις από τα παιδιά και όλοι είχαν επιχειρήματα για αυτά που λέγανε. Κατά την γνώμη μου, οι περισσότεροι νέοι αποφασίζουν να έχουν ως “role model” άτομα που είναι πιο κοντά στο απίθανο παρά στο πιθανό, πράγμα που πολλές φορές οδηγεί σε ψυχοσωματικά προβλήματα. Εμένα η γνώμη μου είναι ότι ένας άνθρωπος, αν έχει μερικές ανασφάλειες, τότε πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί ώστε να τις αντιμετωπίσει χωρίς όμως να κάνει υπερβολές και επίσης πιστεύω ότι είναι πολύ καλό κάποιος να έχει πρότυπα που να θέλει να μοιάσει με αυτά. Αλλά μέχρι ένα υγιές σημείο.»

Δημήτρης Τσιτσιλιάνος, B4

«Τα τελευταία μαθήματα στην πληροφορική ήταν κατά τη γνώμη μου ιδιαίτερα ευχάριστα. Απομακρυνθήκαμε από το βασικό αντικείμενο του μαθήματος και συζητήσαμε για ποικίλα θέματα, με άξονα πάντα τη τεχνολογία και το διαδίκτυο. Η πλειοψηφία των θεμάτων αφορούσε κυρίως συνθήκες που σχετίζονται άμεσα με την ηλικία μας, γεγονός που τα καθιστούσε και αρκετά ενδιαφέροντα. Όλοι οι μαθητές, συμπεριλαμβάνοντας τον εαυτό μου, είχαμε συνεχώς ευκαιρίες να συμμετάσχουμε στη διαδικασία, καταθέτοντας την άποψη μας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, προσωπικά, παθιάστηκα με το αντικείμενο της συζήτησης και στεναχωρήθηκα που ο χρόνος δεν ήταν αρκετός. Ανακεφαλαιώνοντας, έμεινα ιδιαίτερα ευχαριστημένος από την όλη διαδικασία και θα επιθυμούσα να ξαναεπιστρέψουμε στις συζητήσεις ανάλογων θεμάτων. Η μοναδική μου πρόταση θα ήταν, εφόσον το επιτρέπει το πρόγραμμα, να συνεχίζαμε τις συζητήσεις και σε επιπρόσθετες διδακτικές ώρες, καθώς όπως και εσείς παρατηρήσατε, συχνά μέναμε στο διάλειμμα απορροφημένοι από το εκάστοτε κλίμα.»

Νίκος Όψιμος, B3

«Στα τελευταία  μαθήματα της Πληροφορικής είχαμε μία συζήτηση για τα social media και έπειτα επεκτείναμε την θεματική μας και σε άλλους τομείς. Ένας από αυτούς για παράδειγμα, ήταν η λαθεμένη-«άσχημη» αντιμετώπιση των καθηγητών προς τους μαθητές.

Το σχολείο είναι ένας περίεργος πλέον χώρος. Γιατί το λέω αυτό; Γιατί η μάθησή μας εν έτει 2021 είναι εκτός από “online” …. ανέπαφη. Παρόλα αυτά, δεν είναι αυτό στο θέμα μας. Το σχολείο, ό,τι και να λέει ο κάθε μαθητής, είναι ένας χώρος που αγαπάμε.. και μάλιστα τον αγαπάμε υπερβολικά πολύ. Ο καθένας μας φυσικά για διαφορετικούς λόγους. Κάποιος το αγαπά επειδή του αρέσει να μαθαίνει. Άλλος επειδή είναι οι παρέες του σε αυτό. Κάποιος άλλος το αγαπά, γιατί το σχολείο είναι για αυτόν ένας τρόπος να ξεφύγει από τα δικά του θέματα… είναι το καταφύγιό του. Άλλος θα πει ότι το αγαπά επειδή μπορεί και χτίζει αναμνήσεις. Κάνει αταξίες ή παίρνει μέρος σε διαγωνισμούς. Εξετάζει τα όρια του από όλες τις πλευρές.

Όπως καταλαβαίνετε, οι μαθητές στον χώρο που ονομάζεται σχολείο, φτάνουν έως και 18 χρονών.. άρα τα 16 σχεδόν και ίσως και παραπάνω χρόνια , αυτό που ξέρουν να κάνουν καλύτερα από καθετί άλλο είναι να πηγαίνουν σχολείο. Σχολείο όπως εμείς το ονομάσαμε.. Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο ..

Όμως το σχολείο είναι πολλά παραπάνω. Ξέρετε… το σχολείο είναι ένα καλάθι ψυχών. Είναι γεμάτο διαφορετικούς χαρακτήρες και προσωπικότητες. Λέμε ότι οι έφηβοι είναι συνήθως σκληρά όντα ( «τα παιδιά είναι σκληρά») αλλά αναρωτήθηκε ποτέ κανείς το γιατί; Το οτιδήποτε μας πει κάποιος, θα μας επηρεάσει, θα μας κάνει αυτό που είμαστε. Μπορεί να πεις κάτι και να σου πάρει μόλις 1 δεύτερο για να το ξεστομίσεις, και ο άλλος να το θυμάται για μια ζωή. Οπότε ας επιλέξουμε να πούμε κάτι καλό….

Οι καθηγητές δεν είναι μόνο εκπαιδευτικοί. Είναι και άνθρωποι. Αλλά αν με ρωτάτε, οφείλουν πιο πολύ να έχουν τον ρόλο του ανθρώπου παρά του εκπαιδευτικού. Ακόμα και αν κάποιο παιδί δεν είναι συνεπής ή ήσυχος μαθητής, ο καθηγητής έχει χρέος να το συμμεριστεί. Να το αγκαλιάσει όπως είναι. Να το δεχτεί και να μην το κατακρίνει.

Αυτά που μας λένε οι καθηγητές, μετράνε πιο πολύ από αυτά που μας λένε οι φίλοι μας , οι γονείς μας ή ακόμα και εμείς οι ίδιοι στους εαυτούς μας, ακόμα και αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε. Μετράνε πιο πολύ, γιατί τους υπολογίζουμε ως άτομα με πιο πολλές εμπειρίες , γνώσεις και τους θεωρούμε φορείς ειλικρίνειας και αντικειμενικότητας. Δεν έχει σχέση αν τον συμπαθούμε εμείς ή όχι. Ούτε έχει σημασία αν το μάθημά τους μας ενδιαφέρει, αν το παρακολουθούμε ή όχι. Εντέλει για εμάς μετράει το ίδιο. Το πιο μικρό πράγμα που θα πει μπορεί να μας επηρεάσει.

Πολλές φορές, δεν θέλουμε ως μαθητές να εκφράσουμε τυχόν παράπονά μας στους καθηγητές… όχι επειδή φοβόμαστε μήπως μας κατεβάσει τον βαθμό. Αλλά γιατί σκεφτόμαστε ότι μπορεί όντως να έχει δίκιο. Μπορεί να μας υποβίβασε, να μας μίλησε με άσχημο τρόπο, αλλά εμείς να εξακολουθούμε να θεωρούμε ότι έχει δίκιο. Να έχει δίκιο ότι δεν είμαστε αρκετά καλοί.. να έχει δίκιο ότι δεν θα πετύχουμε.. να έχει δίκιο ότι είμαστε υπερβολικά άτακτα παιδιά.

Από αυτή τη συζήτηση στην τάξη, μου έμειναν πολλά πράγματα. Ένα όμως που δεν θα ξεχάσω ήταν κάτι που μας είπε η καθηγήτριά μας.

«Παιδιά να μιλάτε»

Και είχε δίκιο. Το χρωστάμε σε εμάς τους ίδιους αρχικά. Και έπειτα οι καθηγητές είναι και αυτοί άνθρωποι. Όλοι κάνουμε λάθη.

Και ας μην καταδικάσουμε όλους τους καθηγητές. Όπως μας έχει πει κάποιος κάτι που το θυμόμαστε επειδή μας στεναχώρησε, έτσι υπάρχει και κάποιος άλλος που μας είπε κάτι θετικό και μας έμεινε:

-«μπορείς να τα καταφέρεις»

-«πιστεύω σε εσένα»

-«είσαι μοναδικό παιδί»

-«να μην φοβάστε να τολμάτε»

-«οι γονείς σου είναι περήφανοι για εσένα»

Μαρία Πεχλιβανίδου, B3