«Το + που διαμορφώνει τον κόσμο» # Συμμετέχουμε # Συνδιαλεγόμαστε # Συμπράττουμε»: απολογισμός μιας χρονιάς

Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά μαθητές και μαθήτριες της Α΄ και Β΄ τάξης του Αρσακείου Λυκείου Θεσσαλονίκης αποτέλεσαν την Ομάδα Συμμετοχικής Δράσης του εκπαιδευτικού προγράμματος «Βουλή των Εφήβων: Βήματα Δημοκρατίας-Κάνοντας πράξη τη συμμετοχή» ΚΗ΄ Σύνοδος –σχολικό έτος 2023-24. Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που συνδιοργανώνεται από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία και το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Το πρόγραμμα απευθύνεται στους μαθητές και στις μαθήτριες των Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων της χώρας, καθώς και των Ελληνικών Λυκείων του εξωτερικού. Βασικοί στόχοι του προγράμματος είναι η εξοικείωση των εφήβων με τις αρχές και τις αξίες της δημοκρατίας, με τον τρόπο λειτουργίας και τον ρόλο του Κοινοβουλίου, καθώς και η άσκησή τους σε δημοκρατικές πρακτικές και η ενεργοποίησή τους σε ζητήματα που απασχολούν το σχολείο, την κοινότητα, την κοινωνία. Το πρόγραμμα φιλοδοξεί να προσφέρει στους μαθητές και στις μαθήτριες, εκτός από γνώση, βήμα για προσωπική έκφραση και δημιουργικότητα, ευκαιρίες για προβληματισμό, διάλογο και συμμετοχή. Για το σχολικό έτος 2023-2024 κεντρική θεματική του προγράμματος ήταν: «Το + που διαμορφώνει τον κόσμο» # Συμμετέχουμε # Συνδιαλεγόμαστε # Συμπράττουμε» και υπεύθυνοι για την υλοποίηση του προγράμματος υπήρξαν οι φιλόλογοι καθηγήτριες Ιφιγένεια Αναγνώστου και Σοφία Χαριτίδου, καθώς και ο θεολόγος καθηγητής Αντώνης Νεονάκης.

Η Ομάδα Συμμετοχικής Δράσης του Σχολείου μας συγκροτήθηκε από είκοσι πέντε (25) μαθητές και μαθήτριες της Α΄ και Β΄ τάξης Λυκείου. Κατά τη διάρκεια της χρονιάς πραγματοποιήθηκαν  συνολικά δέκα συναντήσεις της Ομάδας, που περιελάμβαναν δράσεις βιωματικού χαρακτήρα και συζητήσεις, καθώς και εξωστρεφείς ενέργειες, όπως συναντήσεις με φοιτητές, συμμετοχή σε συσσίτιο, σε δράση της ActionAid, ακόμα και ταξίδι στο Παρίσι για συμμετοχή σε μαθητικό συνέδριο. Παρακάτω εκτίθεται αναλυτικά το ημερολόγιο των συναντήσεων της Ομάδας του Σχολείου μας:

1) 6/12/2023: Γνωριμία των μελών της ομάδας. Πραγματοποιήθηκε σύντομη παρουσίαση του εκπαιδευτικού προγράμματος και της φετινής θεματικής. Ακολούθησαν παιχνίδια γνωριμίας μεταξύ των μελών, ενώ όλα τα παρόντα μέλη παρουσίασαν στην ολομέλεια τους λόγους για τους οποίους επέλεξαν να συμμετάσχουν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, καθώς και τις προσδοκίες τους από αυτό

2) 15/12/2023: Βιωματικά εργαστήρια από έξι φοιτητές και φοιτήτριες της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ., εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης Νέων Νομικών Θεσσαλονίκης (ELSA Thessaloniki). Όραμα του Οργανισμού ELSA είναι «ένας δίκαιος κόσμος με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην πολιτισμική διαφορετικότητα». Στο πλαίσιο αυτό, μια από τις χαρακτηριστικότερες δράσεις που διοργανώνεται από την ELSA διεθνώς συνιστά η ELSA Day, μία ημέρα αφιερωμένη στην προάσπιση ενός θεμελιώδους ανθρώπινου δικαιώματος. Για την φετινή χρονιά, δεν έχει οριστεί επακριβώς τιμώμενο δικαίωμα, αλλά μια ευρύτερη θεματική που ενδεχομένως να δώσει την ευκαιρία για επιμέρους προσεγγίσεις που θα αγγίξουν πολλές πτυχές των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Έτσι, η φετινή ELSA Day είναι αφιερωμένη στην θεματική υπό τον τίτλο “Διαφθορά και Ανθρώπινα Δικαιώματα“.

Οι εκπρόσωποι της ELSA, αφού παρουσίασαν σύντομα στα παιδιά τους στόχους και τις δράσεις της, οργάνωσαν αγώνα λόγου με θέμα «Δίκαιο vs Ηθική» Στα παιδιά τέθηκε το δίλημμα τι θα έκανε ένας οδηγός τρένου αν έπρεπε να επιλέξει να αφήσει ένα τρένο σε ανεξέλεγκτη πορεία να σκοτώσει πέντε ανθρώπους ή να στρίψει το τιμόνι και να σκοτωθεί ένας μόνο άνθρωπος. Ένα ερώτημα στο οποίο και η ίδια η Νομική επιστήμη δυσκολεύεται να δώσει απάντηση. Σε ποια περίπτωση έχει νομική και σε ποια ηθική ευθύνη; Με ποια κριτήρια πρέπει να λάβει την τελική απόφαση; Τα παιδιά διχάστηκαν, οι απόψεις που ακούστηκαν ήταν ποικίλες, τα επιχειρήματά τους τεκμηριωμένα, αλλά η «σωστή απάντηση» μάλλον δεν βρέθηκε… Μέσω του συγκεκριμένου αγώνα λόγου, οι μαθητές και οι μαθήτριες προβληματίστηκαν σχετικά με τη διαφορά μεταξύ νόμου και ηθικής, που κάποτε τα όριά τους είναι δυσδιάκριτα. Με βιωματικό τρόπο μπήκαν στη θέση ανθρώπων που καλούνται να πάρουν μία τόσο δύσκολη απόφαση υπό τόσο μεγάλη πίεση και συναισθάνθηκαν πως ορισμένες φορές η θεωρία απέχει πολύ από την πράξη. [εδώ]

3) 24/1/2024: Θέμα της συνάντησης ήταν “Συμμετέχουμε, συνδιαλεγόμαστε, συμπράττουμε στη ΓΕΙΤΟΝΙΑ“. Οι μαθητές και οι μαθήτριες είχαν ήδη κάνει μία προεργασία. Έγιναν μικροί και μικρές ρεπόρτερ, τριγύρισαν στη γειτονιά τους και έβγαλαν φωτογραφίες από διάφορα κακώς κείμενα, αλλά και προσπάθειες συμπολιτών μας να εξωραΐσουν τη γειτονιά. Οι φωτογραφίες προβλήθηκαν και συνοδεύτηκαν από προβληματισμό και συζήτηση. Ως κοινά προβλήματα που παρατηρούνται σε διάφορες γειτονιές, καθώς οι μαθητές και οι μαθήτριες κατοικούν σε διαφορετικές περιοχές της πόλης, αναδείχθηκαν το παράνομο παρκάρισμα, τα σκουπίδια, τα αδέσποτα ζώα, οι κακοτεχνίες στους δρόμους, η έλλειψη πρασίνου, η έλλειψη υποδομών για ΑμεΑ και τα χωρίς έλεγχο γκράφιτι στα κτήρια. Παράλληλα, επαινέθηκαν πρωτοβουλίες συμπολιτών, όπως τα πάρκα τσέπης, η μέριμνα για τα αδέσποτα ζώα και διάφορες δράσεις που προάγουν τον πολιτισμό.

4) 3/2/2024: Σε συνέχεια της προηγούμενης συνάντησης, μέλη της Ομάδας Συμμετοχικής Δράσης, αποδεικνύοντας έμπρακτα την έννοια του ενεργού πολίτη, επισκέφτηκαν τον φιλόξενο χώρο της Εθελοντικής Διακονίας Αστέγων στην Άνω Πόλη  το απόγευμα του Σαββάτου 3 Φεβρουαρίου 2024.  Αρχικά, η κ. Κυριακή Φράγκου, ιδρύτρια και “ψυχή” της οργάνωσης, υποδέχθηκε τα παιδιά και τους μίλησε για το έργο και τους σκοπούς της οργάνωσης. Τόνισε ότι αυτό που χρειάζονται οι άστεγοι συνάνθρωποί μας δεν είναι μόνο το φαγητό, αλλά ένα χαμόγελο, το ενδιαφέρον και την αγάπη μας. Στη συνέχεια, τα παιδιά επιδόθηκαν στην προετοιμασία των γευμάτων. Μοιράστηκαν σε μικρότερες ομάδες και ανέλαβαν δράση: άλλοι έκοβαν σαλάτα, άλλοι ψωμί και ετοίμαζαν σάντουιτς. Άλλη ομάδα γέμιζε τα μπολάκια με σαλάτα, άλλη τα σακουλάκια με τα ψωμιά και τις πίτες. Τέλος, η τελευταία ομάδα τοποθετούσε στις σακούλες τα τελικά προϊόντα, προσθέτοντας κρουασάν, φρούτα και αναψυκτικά. Όταν τελείωσε η προετοιμασία των γευμάτων, οι σακούλες φορτώθηκαν σε αυτοκίνητα για την τελική διανομή, η οποία πραγματοποιήθηκε από τους εθελοντές και τις εθελόντριες της Εθελοντικής Διακονίας Αστέγων. [εδώ]

5) 23/2/2024: Εν όψει της συμμετοχής τους στο 8ο + Ευρωπαίκό Μαθητικό Συνέδριο με θέμα “Ευρώπη, quo vadis? Θεσμοί, κοινωνία, επιστήμες και ο ρόλος της Ελλάδας“, οι μαθητές και οι μαθήτριες – μέλη της Ομάδας Συμμετοχικής Δράσης παρακολούθησαν ενημερωτική παρουσίαση για την Ευρωπαϊκή Ένωση από τον απόφοιτο του σχολείου μας και φοιτητή του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ Γιώργο Αντωνίου. Οι μαθητές και οι μαθήτριες ενημερώθηκαν για τους λόγους που οδήγησαν στη δημιουργία της ΕΕ, τους σημαντικότερους σταθμούς στην πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και τα θεσμικά όργανα που ρυθμίζουν τη λειτουργία της. Έτσι, με τις γνώσεις που απέκτησαν προχώρησαν πλέον πιο έτοιμοι/ες για την παρουσίαση της εργασίας τους με τίτλο “Οι εμπνευστές της Ευρωπαϊκής Ένωσης” την επόμενη εβδομάδα στο Παρίσι.

6) 1/3/2024: Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Ομάδας Συμμετοχικής Δράσης παρουσίασαν την εργασία τους με τίτλο “Οι εμπνευστές της Ευρωπαϊκής Ένωσης” στο 8ο + Ευρωπαϊκό Μαθητικό Συνέδριο που διεξήχθη στο Παρίσι. Η εργασία περιελάμβανε την παρουσίαση των έντεκα σημαντικότερων οραματιστών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Κόνραντ Αντενάουερ,  Ουίνστον Τσόρτσιλ,  Ζαν Μονέ,  Ρομπέρ Σουμάν, Γιόζεφ Μπεχ, Γιόχαν Βίλεμ Μπέγιεν, Αλτσίντε ντε Γκάσπερι, Βάλτερ Χάλσταϊν, Αλτιέρο Σπινέλι, Σίκο Μάνσχολτ και Πολ Ανρί Σπάκ), το προσωπικό όραμα του καθενός, καθώς και τον ρόλο που διετέλεσε καθεμιά από αυτές τις προσωπικότητες προς την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Η παρουσίαση περιελάμβανε, επίσης, και ένα δρώμενο, το οποίο αναδείκνυε πώς ξεπήδησε η ευρωπαϊκή ιδέα μέσα από τις στάχτες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τις βασικές αρχές της ενότητας, της ειρήνης και της συνεργασίας που διέπουν τη λειτουργία της. Τα σχόλια που εισέπραξαν από την οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου ήταν ιδιαίτερα θετικά όσον αφορά την εμπεριστατωμένη παρουσίαση, το πρωτότυπο θέμα και τη σοβαρότητα που επέδειξαν οι μαθητές/τριες. Κατά την πορεία της προετοιμασίας της εργασίας, επίσης, πραγματοποιήθηκαν και άλλες συναντήσεις – πρόβες, μέσα από τις οποίες οι μαθητές και οι μαθήτριες είχαν την ευκαιρία να αποκομίσουν γνώσεις για τις συγκεκριμένες προσωπικότητες, αλλά και για την ιστορία της ΕΕ, καθώς επίσης και να συνεργαστούν “επιστημονικά” αλλά και καλλιτεχνικά. [εδώ]

 7) 15/3/2024: Η Ομάδα Συμμετοχικής Δράσης ασχολήθηκε με την ενότητα “Συμμετέχουμε, συνδιαλεγόμαστε, συμπράττουμε στην ΠΟΛΙΤΙΚΗ“. Μετά από μία συζήτηση, όπου καταγράφηκαν οι λόγοι που μπορεί να προτρέπουν ή να αποτρέπουν έναν νέο ή μια νέα να ασχοληθεί με την πολιτική και η έννοια του ενεργού ή μη ενεργού πολίτη, οι μαθητές και οι μαθήτριες συμμετείχαν στη δραστηριότητα “Πρόσωπα και Πράγματα“. Μέσα από την εναλλαγή ρόλων “προσώπων”,” πραγμάτων” και “παρατηρητών”, τα παιδιά αντιλήφθηκαν με βιωματικό τρόπο την έννοια του ελέγχου που μπορούν να ασκήσουν οι έχοντες την εξουσία στους μη έχοντες, καθώς και τη δυσκολία της αδυναμίας αντίδρασης ή συμπαράστασης προς τους αδικούμενους.

8) 29/3/2024: Στο πλαίσιο της συμμετοχής τους στην Εβδομάδα Δράσης που διοργανώνει η ActionAid με σύνθημα «Η δύναμη στο πιάτο σου» και φέτος είναι αφιερωμένη στο ζήτημα της Διατροφικής Δικαιοσύνης, τα μέλη της Ομάδας παρακολούθησαν webinar  με θέμα “Πώς λειτουργεί το εμπόριο;”. Μέσω της παρουσίασης τα παιδιά αντιλήφθηκαν τις διαφορές ανάμεσα στην ελεύθερη αγορά και το δίκαιο εμπόριο και τους κανόνες που διέπουν τον κάθε μηχανισμό, ενώ έμαθαν να αναγνωρίζουν και τα προϊόντα δίκαιου εμπορίου. Στο τέλος πήραν μέρος και σε ένα διασκεδαστικό κουίζ μέσω kahoot, στο οποίο μάλιστα η Ομάδα μας  βγήκε τρίτη!

9) 2/4/2024: Στο πλαίσιο της συμμετοχής της στην Εβδομάδα Δράσης που διοργανώνει η  ActionAid με σύνθημα “Η δύναμη στο πιάτο σου” και που φέτος είναι αφιερωμένη στη Διατροφική Δικαιοσύνη, η Ομάδα Συμμετοχικής Δράσης παρακολούθησε ενημέρωση για τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης «Μηδενική φτώχεια» και «Μηδενική πείνα» και διάφορα αριθμητικά δεδομένα για τον αριθμό των ανθρώπων που υποσιτίζονται, τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις που χάνονται λόγω της αστικοποίησης και της κλιματικής αλλαγής και τα φρούτα και λαχανικά που καταλήγουν στα σκουπίδια λόγω εμφάνισης και αδυναμίας κατανάλωσης και στη συνέχεια οι μαθητές και οι μαθήτριες «έπαιξαν» στον υπαίθριο χώρο του σχολείου τη βιωματική δράση «Ο θησαυρός». Κλήθηκαν, δηλαδή, να μοιραστούν ένα πακέτο μακαρόνια! Έτσι, αντιλήφθηκαν με βιωματικό τρόπο ότι για τη συγκέντρωση του πλούτου ρόλο παίζει η δύναμη ή η επιμονή, ενώ αναδείχθηκαν και περιπτώσεις που κάποιοι μοιράστηκαν ή δώρισαν την «τροφή» τους σε άλλους. Τέλος, τα μέλη της Ομάδας φιλοτέχνησαν και τη δική τους αφίσα με το σύνθημα «Μήλα μου καλύτερα» για τη Διατροφική Δικαιοσύνη, η οποία στάλθηκε για να εκτεθεί σε έκθεση που θα διοργανώσει η ActionAid, ενώ και μέσω του ψηφιακού εργαλείου KUDO αποτύπωσαν το δικό τους έργο στον ψηφιακό τοίχο του, με το σύνθημα «Μια βου…τιά/κιά για όλους!».[εδώ]

10) 18/4/2024: Τα μέλη της Ομάδας Συμμετοχικής Δράσης συναντήθηκαν με τον απόφοιτό  μας και φοιτητή του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ Γιώργο Αντωνίου και είχαν μαζί του μία ενημερωτική συζήτηση για την πολιτική και την ενεργό πολιτειότητα. Αρχικά,  συζητήθηκαν οι λόγοι που μπορούν να προτρέπουν ή να αποτρέπουν έναν νέο από τη συμμετοχή στα κοινά, καθώς και οι αξίες και τα ιδανικά που πρέπει να χαρακτηρίζουν τους σύγχρονους νέους, Στη συνέχεια, τονίστηκε η αξία της συμμετοχής στις δημοκρατικές διαδικασίες και η συνάντηση έληξε με το γενικότερο συμπέρασμα ότι είναι επιτακτική ανάγκη όλων , και ειδικότερα των νέων, να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές, ένα θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα τους μαθητές και τις μαθήτριες της Β΄ Λυκείου, που θα κληθούν να ψηφίσουν για πρώτη φορά.

Τέλος, εκλέχθηκε μετά από ψηφοφορία μεταξύ των μελών της Ομάδας Συμμετοχικής Δράσης ως η έφηβος βουλευτής που θα εκπροσωπήσει το Σχολείο μας στην ΚΗ΄ Σύνοδο της Βουλής των Εφήβων που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα από την 1 Ιουλίου έως τις 4 Ιουλίου 2024 η μαθήτρια της Β΄ Λυκείου Άννα-Μαρία Χατζηκαλία, με αναπληρώτρια τη μαθήτρια της Β΄ Λυκείου Αθανασία Μπαλάση.  Ευχόμαστε στα κορίτσια καλή επιτυχία και να απολαύσουν τη μοναδική αυτή εμπειρία.

Θα θέλαμε να συγχαρούμε τους μαθητές και τις μαθήτριες της Ομάδας Συμμετοχικής Δράσης, γιατί με τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα απέδειξαν ότι έχουν αντιληφθεί την έννοια και την αναγκαιότητα της ενεργού πολιτειότητας. Πιστεύουμε ότι η πεποίθησή τους αυτή ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο μέσα από τις ποικίλες δράσεις του προγράμματος. Τους ευχόμαστε να είναι πάντα ενεργοί πολίτες, που θα συμμετέχουν στα κοινά ο καθένας/η καθεμία με τον δικό του/της τρόπο, αλλά και θα εμπνέουν με το παράδειγμά τους και τα άτομα που συναναστρέφονται!