«Πώς γεννιέται ένα έργο τέχνης;» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος της πρώτης συνάντησης της ομάδας του Εργαστηρίου 4 «Συνομιλούμε με σύγχρονους δημιουργούς για τη Μικρά Ασία και το ‘22» με τον μουσικό φιλόλογο Γιώργο Φραντζολά, που έλαβε χώρα την Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2022 και ώρες 10:00 – 12:30 στο γραφείο της Διεύθυνσης του Αρσακείου Γυμνασίου Θεσσαλονίκης.
Στο πλαίσιο της προετοιμασίας για το 9ο Μαθητικό Παναρσακειακό Συνέδριο με τίτλο «Μνήμη Μικρασιατικού Πολιτισμού» 17 μαθητές και μαθήτριες του Αρσακείου Γυμνασίου και Λυκείου Θεσσαλονίκης ξεναγήθηκαν από τον Γιώργο Φραντζολά στις ατραπούς της ποιητικής δημιουργίας του. Πώς ένα ποίημα – τραγούδι, που είχε αρχικό σκοπό να διαμαρτυρηθεί για την περιβαλλοντική καταστροφή, κατέληξε τελικά να εκφράζει τον πόνο του πρόσφυγα και έγινε «Η φωνή του Ξένου», του ξεριζωμένου ανθρώπου που αναγκάζεται να αφήσει τον τόπο του; Ποιος είναι ο ρόλος τυχαίων συναντήσεων και αφηγήσεων στην τελική μορφή που θα πάρει ένα έργο τέχνης; Πώς ωριμάζει ένα έργο τέχνης, μέσα από την πρόσθεση ή την αφαίρεση; Και πώς η Μορφή υπηρετεί κι επαληθεύει ή όχι το περιεχόμενο του έργου της τέχνης;
Σε όλα αυτά τα ερωτήματα ο δημιουργός έδωσε τις δικές του απαντήσεις, με αναφορές σε μεγάλους δημιουργούς όπως ο Διονύσιος Σολωμός, ο Ντελακρουά ή ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, καταγράφοντας τις προσωπικές του εμπειρίες με γλαφυρότητα και κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων μαθητών και καθηγητών καθ΄ όλη τη διάρκεια του τρίωρου εργαστηρίου. Οι ερωτήσεις των παιδιών πολλές και η συζήτηση συναρπαστική, ιδιαίτερα για την έμπνευση και τα στάδια από τα οποία διέρχεται (από την πρώτη ιδέα μέχρι την τελική δημιουργία). Η συνάντηση είχε και το μουσικό τμήμα της, αφού ακούστηκε και μία πρώτη απόπειρα απόδοσης με όργανα και φωνή του τραγουδιού «Η φωνή του Ξένου» από τους μαθητές και τις μαθήτριες.
Το επόμενο ραντεβού δόθηκε για την πρώτη εβδομάδα μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων, ενώ τα παιδιά ανέλαβαν και μια μικρή εργασία: να καταγράψουν την πορεία της καλλιτεχνικής δημιουργίας αλλά και να δημιουργήσουν τα ίδια το δικό τους έργο τέχνης, εμπνεόμενα από τη «Φωνή του Ξένου».
Μπορείτε να ακούσετε το τραγούδι παρακάτω με τη φωνή του Αντώνη Μουσαδέ, καθώς και από τη χορωδία των μαθητών του 3ου Γενικού Λυκείου Ξάνθης στο πλαίσιο της παράστασης «Το αγόρι με τη βαλίτσα» του Μάικ Κένι, που ανέβηκε από τη θεατρική ομάδα εκπαιδευτικών «ΠΑΡΑΒΑΣΗ» σε σκηνοθεσία της Λίας Δαμιανάκη [26-10-2015].
Η φωνή του Ξένου
Στίχοι, μουσική: Γιώργος Φραντζολάς
Ήταν η φωνή του ξένου και του ναυαγού
Κι ένα βλέμμα που αντικρίζει σύρματα παντού
Σ’ ένα δρόμο δίχως τέρμα, δίχως γυρισμό
Ούτε θέλω να θυμάμαι ούτε να ξεχνώ
Καραβάνια με τους μπόγους πάνω στα βουνά
Στη φωτιά παραδομένοι, χάνονται παιδιά
Ο καπνός ανηφορίζει πάνω και ψηλά
Και ο ήλιος ταξιδεύει μ’ αναφιλητά
Μες στου κόσμου την αρένα
Ένα βλέμμα σκοτεινό
Σύννεφο χωρίς σταγόνα
Κόκκινη βροχή στο χώμα
Δίχως τα χαρτιά στα χέρια πάνω στις γραμμές
Μέσα σ’ ένα σκυλοπνίχτη τέσσερεις γενιές
Απ’ τον Ίστρο* στον Ευφράτη μια βαθιά πληγή
Είναι η φωνή του ξένου απ’ την Ανατολή
Ένα ρεύμα που τινάζει και αιμορραγεί
Είναι η φωνή του ξένου απ’ την Ανατολή
* «Ίστρος είναι ο ποταμός Δούναβης, αρχαία ονομασία. Το τραγούδι γράφτηκε τη δεκαετία του ’90. Για τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής καταστροφής. Κι όχι μόνο γι’ αυτούς. Ήταν τον καιρό που πρωτοείδαμε στις ειδήσεις ανθρώπους να περπατούν πάνω στις σιδερογραμμές με τα παιδιά στους ώμους και άλλους να τους στοιβάζουν μέσα σε καράβια σκυλοπνίχτες…» [σημείωση Γ.Φ.]
