Κατασκευαστικές εξερευνήσεις με οδηγό τον ήχο: Φτιάχνοντας αυτοσχέδια μουσικά όργανα
Ιούν 29 2023

«Μουσική είναι ολόκληρο το σύμπαν που ηχεί. Είμαστε όλοι ταυτόχρονα ακροατές, ερμηνευτές και συνθέτες της παγκόσμιας συμφωνίας.» αναφέρει ο συνθέτης Raymond Murray Schafer. Κάθε ανθρώπινη κατασκευή ή επινόηση η οποία παράγει ήχο μπορεί να χαρακτηριστεί ή να χρησιμοποιηθεί ως μουσικό όργανο με απαραίτητη προϋπόθεση να μπορούμε να ελέγξουμε τον ήχο ως προς ένα τουλάχιστον χαρακτηριστικό του (ύψος, ένταση, διάρκεια και χροιά).

Το σχολικό έτος 2022-2023 οι μαθήτριες και οι μαθητές της Β΄ τάξης, είχαν την ευκαιρία να συμμετέχουν στη Ζώνη Πολιτισμού και Επιστημών και να μυηθούν στον συναρπαστικό κόσμο των ήχων και της πειραματικής μουσικής μέσα από κατασκευαστικές δοκιμές και εξερευνήσεις, πειραματισμούς με υλικά και αυτοσχεδιασμούς.

Έχοντας ως βασικό άξονα τη σύνδεση Τέχνης, Επιστήμης και Τεχνολογίας, κατά τη διάρκεια των μαθημάτων τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν το έργο σπουδαίων συνθετών όπως ο Ιάνης Ξενάκης, να μελετήσουν τα χαρακτηριστικά ιδιαίτερων μουσικών οργάνων (π.χ. καλίμπα, berimbau, washboard, eye harp κ.ά) να πραγματοποιήσουν συνθετικές και κατασκευαστικές εργασίες δουλεύοντας σε μικρές ομάδες δύο-τριών ατόμων, να εξασκηθούν στη χρήση υλικών και εργαλείων και να λάβουν πολύτιμη ανατροφοδότηση κατά τη διάρκεια των εργασιών τους από ειδικούς, πραγματοποιώντας  σχετικές διδακτικές επισκέψεις στο Κρουστόφωνο και στον πολυχώρο Seikilo.

Τα τελικά όργανα μπορείτε να δείτε στις παρακάτω φωτογραφίες. Πρόκειται κυρίως για κρουστά και νυκτά όργανα, για τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κομμάτια πλαστικού σωλήνα pvc, ξύλα, μεμβράνη από δέρμα ζώου, χορδές και κλειδιά. Πέραν της αισθητικής αρτιότητας που χαρακτηρίζει τα αντικείμενα, ο ήχος που παράγουν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Όλες οι κατασκευές αποτελούν επινοήσεις των παιδιών και βασίστηκαν στις δικές τους αρχικές ιδέες. Με πείσμα, μεράκι και υπομονή κατάφεραν να φτιάξουν μια σειρά από λειτουργικά αυτοσχέδια μουσικά όργανα. Εκ μέρους όλης της ομάδας, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε από καρδιάς όλα τα μέλη της Τεχνικής Υπηρεσίας του Σχολείου μας για την υποστήριξή τους στο έργο μας όπως επίσης και τον οργανοποιό κύριο Σάκη Μαυρομουστάκη, όχι μόνο για τις πολύτιμες γνώσεις και τις τεχνικές διορθώσεις του, αλλά κυρίως για την αγάπη, τη συγκινητική τρυφερότητα και τη λάμψη του ενθουσιασμού στο βλέμμα το οποίο έστρεψε πάνω από τα σχέδια των παιδιών μας. Ευχαριστούμε!

Η καθηγήτρια τεχνολογίας Αθηνά Φουστέρη εμπνεύστηκε και οργάνωσε το μάθημα και καθοδήγησε τους μαθητές και τις μαθήτριες.

Ακολουθούν οι εντυπώσεις μαθητών και μαθητριών καθώς και οι προτάσεις τους για τη μελλοντική αξιοποίηση των μουσικών οργάνων τους.

Αν και πολλές φορές αναγνωρίζω ότι δεν είμαστε σε θέση να καταλάβουμε τι ακριβώς κάνουμε τη στιγμή που το κάνουμε, στα συμπεράσματα του μαθήματος της Ζώνης Πολιτισμού  θα έβαζα ότι καταφέραμε να ενωθούμε ως μια ομάδα και ότι είμαστε ικανοί τελικά να κατασκευάσουμε μουσικά όργανα! Ως προς τις προτάσεις αξιοποίησης των οργάνων, θα μπορούσαμε να κάνουμε ένα μουσικό έργο, να τα εκθέσουμε σε ένα μουσείο, να τα δωρίσουμε σε άτομα που τα έχουν ανάγκη ή να παίξουμε όλοι μαζί μουσική σαν μια παρέα στην παραλία γύρω από μια φωτιά!

Βασίλης Θεοδοσίου

Στη φετινή Ζώνη Πολιτισμού περάσαμε όμορφα, διότι συνεργαστήκαμε και μοιραστήκαμε ιδέες. Προσπαθήσαμε όλοι μαζί για ένα κοινό σκοπό, που δεν ήταν άλλος από το να φτιάξουμε ένα μουσικό όργανο και να το παρουσιάσουμε. Θα μπορούσαμε σε επόμενο στάδιο να κάνουμε μια ορχήστρα, να ηχογραφήσουμε τραγούδια και να τα ανεβάσουμε σε κάποια πλατφόρμα!

Μαριέττα Τολίκα

Στη Ζώνη Πολιτισμού όλες οι συναντήσεις μας ήταν ευχάριστες και υπήρχε θετικό κλίμα. Παρατήρησα ότι δεθήκαμε ως τμήμα, επειδή συνεργαστήκαμε για να φτιάξουμε τα μουσικά μας όργανα. Θα μπορούσαμε να τα πουλήσουμε και να δωρίσουμε τα χρήματα για φιλανθρωπικό σκοπό (π.χ. στο Χαμόγελο του Παιδιού) ή θα μπορούσαμε να κινηματογραφήσουμε ένα βίντεο.

Έλενα Καραλή

Το να φτιάξεις τελικά ένα μουσικό όργανο δεν είναι τόσο δύσκολο, όμως ούτε είναι και μια εύκολη διαδικασία. Στο πλαίσιο των μαθημάτων αποκτήσαμε νέες γνώσεις και τεχνικές, όπως, για παράδειγμα,  πόσο ακούγονται τα υλικά, πόσο ελαστικά είναι, ποια είναι κατάλληλα να τοποθετηθούν μαζί για να έχουμε συγκεκριμένο ηχητικό αποτέλεσμα.

Λευτέρης Τιγκλιανίδης

Πιστεύω πως η διαδικασία κατασκευής των μουσικών οργάνων ήταν πολύ δημιουργική και ενδιαφέρουσα. Έμαθα να συνεργάζομαι και ο κοινός σκοπός και στόχος μάς ένωσε ως τμήμα. Ήρθα σε επαφή με καινούρια υλικά και με τρόπους επεξεργασίας τους και τελικά κατορθώσαμε να πετύχουμε ένα όμορφο αποτέλεσμα που μας ικανοποιεί.

Αλεξάνδρα Γκέκα-Γρίβα

Ήταν μια ωραία εμπειρία, γιατί κατασκευάσαμε τα δικά μας όργανα με οδηγό τη δημιουργικότητα. Συνεργαστήκαμε, αφού δουλέψαμε σε μικρές ομάδες εργασίας, και ξεφύγαμε από την καθημερινότητα, δημιουργώντας με φαντασία.

Έλενα Χατζηπαζαρλή

Αν και η συνεργασία με την ομάδα έκρυβε αρκετές προκλήσεις, το αποτέλεσμα με ικανοποίησε ιδιαίτερα. Η επίσκεψη στο χώρο του Seikilo μου έδωσε την ιδέα να φτιάξουμε μια έκθεση η οποία θα είναι στο σχολείο και θα παρουσιάζει τα μουσικά όργανα που φτιάξαμε!

Φαίδων Δούκας