Δράση στο πλαίσιο του μαθήματος της Μουσικής και της Ζώνης Πολιτισμού και Επιστημών (Καλλιτεχνικό Εργαστήρι)

Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και τη συμμετοχή στο έργο eTwinning με τίτλο «La Guerre d’indépendance grecque: l’Engagement des philhellènes français / Ο Πόλεμος της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας: Η εμπλοκή των Γάλλων φιλελλήνων», το οποίο ίδρυσαν τα τμήματα Γαλλικών του Σχολείου, οι μαθητές της Β΄ και Γ΄ τάξης του Γυμνασίου και της Α΄ τάξης του Λυκείου, με υπεύθυνη την καθηγήτρια Μουσικής κ. Αναστασία Γκίνη, προετοίμασαν στο πλαίσιο του μαθήματος Μουσικής και της Ζώνης Πολιτισμού και Επιστημών, τραγούδια που σχετίζονται με το κίνημα του Φιλελληνισμού.

Αρχικά, οι μαθητές ενημερώθηκαν σχετικά με το κίνημα του Φιλελληνισμού που αναπτύχθηκε την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης. Ο Φιλελληνισμός διαμορφώθηκε ως κίνημα  συμπαράστασης  στους επαναστατημένους  Έλληνες και απέρρεε τόσο από τον  θαυμασμό των Ευρωπαίων για την Αρχαία Ελλάδα, ο  οποίος  άρχισε  να  εκδηλώνεται  μετά  τον  Διαφωτισμό  και  τη  Γαλλική Επανάσταση, όσο και από τις καλές σχέσεις του ελληνισμού με όλους τους λαούς του κόσμου, που σε μεγάλο βαθμό τροφοδοτήθηκαν και από την πολιτιστική κληρονομιά που διέθεσε η αρχαία Ελλάδα ιδρύοντας πόλεις και ελληνικές αποικίες σε όλη τη Μεσόγειο, στον Εύξεινο Πόντο, στην Ρωσία και στην κεντρική Ευρώπη από την αρχαιότητα.

Στην προετοιμασία και διεξαγωγή του αγώνα οι Έλληνες της Διασποράς βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, καθώς είχαν αναπτύξει σχέσεις με κύκλους της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού αλλά και με άλλους επαναστατημένους λαούς της Ευρώπης και της Αμερικής και κατάφεραν να ενισχύσουν υλικά και ηθικά τον Αγώνα για την ανεξαρτησία των συμπατριωτών τους.

Το πρώτο τραγούδι που διδάχτηκαν οι μαθητές έχει τίτλο «Το τραγούδι του νέου Έλληνα» (Πρωτότυπος τίτλος: «Le chant du jeune Grec») ενώ το χειρόγραφο που βρέθηκε στο αρχείο του συνθέτη Κ. Α. Νικολόπουλου έχει τον τίτλο Le chant du jeune Ipsariote, δηλαδή το τραγούδι του νέου Ψαριανού. Με βάση το περιεχόμενο πιθανότατα αναφέρεται στον Κ. Κανάρη, για τον οποίο ο Νικολόπουλος είχε γράψει και άλλα ποιήματα.

Ακολουθούν οι ελληνικοί και οι γαλλικοί στίχοι:

 

Το τραγούδι του νέου Έλληνα

Οι άπιστοι κρατούν σπαθιά

Ακούω από μακριά τη βοή απ’ τη μάχη

Εγώ με μια βάρκα μονάχη

Αυτοί με τρικάταρτα σκαριά

Μα η καρδιά μου δεν διστάζει

Και να διαλέξει δε δειλιάζει

Τον θάνατο απ’ τη σκλαβιά

Ρέουν αιμάτων ποταμοί

Κορμιά με μάτια που ρωτάνε

Αδιάφοροι πώς μπορούν να’ ναι

Όλοι οι άλλοι Χριστιανοί

 

Μα η καρδιά μου ….

 

Le chant du jeune Grec

L’ Infidèle apporte des fers

J’ entends au loin le cri de guerre

Je n’ ai qu’ une barque légère,

Et ses vaisseaux couvrent les mers.

Mais mon coeur ne perd point courage.

Entre la mort et l’ esclavage

S’ il faut choisir je sais mourir

Hier couvert du sang des miens

Je quittais les champs de carnage:

Immobiles sur l’ autre plage

J’ apperçus d’ indignes chretiens,

Mais mon coeur ne perd point courage.

 

Ο Κωνσταντίνος Αγαθόφρων Νικολόπουλος (Σμύρνη 1786-Παρίσι 1841) ήταν από εκείνους τους φλογερούς πατριώτες που διέθεσαν την πνευματική τους δημιουργία για την έκβαση του αγώνα. Αφού σπούδασε στο Βουκουρέστι εγκαταστάθηκε στο Παρίσι κατακτώντας γρήγορα τα κοσμικά σαλόνια όπου έχαιρε μεγάλης εκτίμησης κυρίως λόγω της κλασικής του παιδείας αλλά και του ποιητικού και συγγραφικού του έργου. Εργαζόταν για πολλά χρόνια στο Institute de France, επιμελήθηκε της έκδοσης πολλών  έργων αρχαίων  Ελλήνων συγγραφέων και συνεργάστηκε με την Biographic Universelle, το Λόγιο Ερμή, τη Μέλισσα και καθώς και άλλα περιοδικά και εφημερίδες. Το φιλελεύθερο πνεύμα του εμφανίζεται για πρώτη φορά στον πρόλογο της Ελληνικής Έκδοσης του Κοινωνικού Συμβολαίου του J.J. Rousseau όπου επιτίθεται στην Ιερά Συμμαχία και τον Μέττερνιχ αλλά και σε όσους υποστήριζαν ανελεύθερα καθεστώτα. Η κήρυξη της Επανάστασης τον βρίσκει μυημένο στους κόλπους της Φιλικής Εταιρείας και με διάφορα μανιφέστα προσπαθεί να στρατολογήσει Έλληνες και Γάλλους στο πλευρό της Επανάστασης. Εκείνο όμως που τον κατατάσσει ανάμεσα στους δασκάλους του γένους είναι ή βαθύτατη πίστη του ότι χωρίς Εθνική συνείδηση και Ελληνική παιδεία δεν πρόκειται αυτή η πολυπόθητη ελευθερία να αξιοποιηθεί.

Το τραγούδι “Le chant du jeune Grec” εκτελείται από τους μαθητές στα γαλλικά, ενώ το τελευταίο ρεφραίν στα ελληνικά.

Το δεύτερο τραγούδι που διδάχτηκαν οι μαθητές έχει τίτλο «Ωδή εις τον Λόρδ Βύρωνα» (“Ode to Lord Byron”) και αποδίδεται στην Αγγελική Πάλλη, ποιήτρια και συγγραφέα, Ελληνικής καταγωγής, που γεννήθηκε και έζησε στο Λιβόρνο της Ιταλίας (1798-1875). Η Α. Πάλλη έγραψε πολλά έργα, κυρίως ποιήματα και τραγωδίες, στα Ιταλικά, καθώς και ποιήματα εμπνευσμένα από την Ελληνική Επανάσταση όπως «Αι τελευταίαι ημέραι των Ψαρών».

Ο Λόρδος Βύρων είναι Άγγλος ποιητής, σημαντικός εκπρόσωπος του ρομαντισμού και συγκαταλέγεται ανάμεσα στους σπουδαιότερους και ένθερμους φιλέλληνες. Γνωστός στη χώρα μας ως Τζορτζ Γκόρντον Μπάιρον, γεννήθηκε το 1788 στο Λονδίνο. Καταγόμενος από αριστοκρατική οικογένεια, έκανε σπουδές σε ανώτερα αγγλικά κολλέγια, έμαθε τη λατινική και την ελληνική γλώσσα και ταξίδευε πολύ. Επισκέφθηκε πολλά μέρη στην Ελλάδα και πολλά από τα ποιήματά του ήταν εμπνευσμένα από τον Ελληνικό Πολιτισμό και τις Ελληνικές ομορφιές. 21 χρόνων είχε γίνει Βουλευτής και δε δίστασε να έρθει σε αντίθεση με τους άλλους λόρδους υπερασπιζόμενος ζητήματα της εργατικής τάξης. Καθώς με το έργο του καταδίκαζε τα τυραννικά καθεστώτα, δεν άργησε να συγκινηθεί από την Ελληνική επανάσταση και να δείξει το έμπρακτο ενδιαφέρον του εντασσόμενος στον Αγώνα υπέρ της ανεξαρτησίας των Ελλήνων. Το 1824 άφησε την τελευταία του πνοή στο Μεσολόγγι σε ηλικία 36 ετών. Η θυσία του τον ανέδειξε ως σύμβολο πατριωτισμού και τιμήθηκε από τους Έλληνες ως εθνικός ήρωας.

Ακολουθούν οι στίχοι του τραγουδιού που εκτελούνται από τους μαθητές στα Ελληνικά και στα Αγγλικά. Προλογίζονται κατά την εκτέλεση και οι γαλλικοί στίχοι  από τη μαθήτρια της Α΄ τάξης του Λυκείου Στυλιανή Χριστοδούλου.

 

Ωδή εις τον Λορδ Βύρωνα (1 Ιουνίου 1824)

Τους λαμπρούς ύμνους της νίκης αφήνων

Κλαυθμόν ηχεί ηρώων ο στρατός

Πικρώς λυπούντ’ αι ψυχαί των Ελλήνων

Τ’ ακούει μακρόθεν και χαίρ’ ο εχθρός

Ο φίλος ήλθε, πλην, μόλις το είδον

Σκάπτουν κλαίοντες τον τάφον αυτού

Ιδού το τέλος ενδόξων ελπίδων

Και το τρόπαιον θανάτου σκληρού

Της νίκης παιάνας τους λαμπρούς αφήνων

Αντηχεί με θρήνους ο γραικών στρατός

Τους βαθείς δε θρήνους ήδη των Ελλήνων

Μακρόθεν ακούων χαίρ’ ο εχθρός

 

Ode to Lord Byron

Leaving the glorius hymns of victory

Lamentation sounds from the heroic army

Greek souls are bitterly sorrowful

And the enemy, a far, listening, are happy.

Our friend came, but just as he’ d arrived

They dug his grave weeping bitter tears

Behold the end of glorius hope

And the trophy of hard death.

 

Οι μουσικές εκτελέσεις έγιναν από τους μαθητές/μαθήτριες των μουσικών συνόλων :

Α΄ τάξης Λυκείου

Καλινδέρη Ευανθία

Καλινδέρη Σοφία

Κουσίδου Βέρα

Ματέλλα Κατερίνα 

Μελίσογλου Δέσποινα

Μπεκρή Κατερίνα

Παπαδοπούλου Βασιλική

Παπαναστασίου Κωνσταντίνα

Παυλίδου Βασιλική 

Σίκλη Χρυσούλα

Φραγκίδου Ειρήνη

Χατζηστεφανίδου Σοφία

Χριστοδούλου Στέλλα

Χριστοδούλου Βασίλης 

Β΄ και Γ΄ τάξης Γυμνασίου (διά ζώσης και εξ αποστάσεως ηχογραφήσεις)

[Β΄ τάξη]

Αλεξίου Σταυρούλα

Αραμπατζή Αικατερίνη

Γραμματικοπούλου Ιωάννα

Δημητρίου Μιλτιάδης

Ιωσηφίδης Νικόλαος

Καπίταλη Χριστίνα

Καραπιπέρη Ευφροσύνη

Κολυμπιώτη Ουρανία

Κουρούδη Αθηνά

Κουρτίδου Φοίβη

Λι Άντζελιν

Μητακίδου Ηλέκτρα – Ευαγγελία

Μπακαλιού Αλκμήνη (φωνή/φλάουτο)

Μπαλάση Αθανασία

Μπλέτσα Μελίνα

Μπλόσκα Ελεάνα

Μπόσκου Δημήτριος

Ντίνα Παρασκευή

Ναζλίδης Ανδρέας

Νταόπουλος Ευάγγελος

Παντελίδου Άννα

Σαββουλίδου Μακρίνα

Σιούτας Νικόλαος Χριστιανός

Σουπίλα Μαρία Άρτεμις

Στυλιανού Νικόλαος

Ταμπάκη Ευθυμία-Μαρία (πιάνο)

Τεμπερεκίδου Αικατερίνη (πιάνο)

Τιμολόγου Ευθυμία

Τολίδη Ευτυχία

Τσαπακίδου

Τσαπακίδου Κυριακή

Τσίρη Άννα

Χαλκιοπούλου Χριστίνα

Χασιώτη Δήμητρα

Χειροπέδης Κωνσταντίνος

[Γ΄ τάξη]

Αλαμανιώτης Εμμανουήλ

Ατζέμης Αντώνιος Παναγιώτης (βιολί)

Γιαννακόπουλος Φίλιππος

Γραμματικόπουλος Σάββας

Ζαγορίδης Νικόλαος

Ζαχαροπούλου Ελισάβετ

Ζιώγα Φανή

Παναγιωτίδου Δήμητρα

Τσίτου Αναστασία

 

 

Ορκωμοσία φιλελλήνων (George Gordon Byron)

«Χώρα ηρώων και θεών, σπάσε τα βάρβαρα δεσμά σου…»

Αλεξάντερ Πούσκιν, φιλέλληνας Ρώσος ποιητής