Αρσάκειο Θεσσαλονίκης

Δράσεις της Ζώνης Πολιτισμού τον χρόνο που αποχαιρετήσαμε | ένας απολογισμός και μια αρχή..

Αποχαιρετώντας το 2023 η Ομάδα της Ζώνης Πολιτισμού «Όταν όλ@ μαζί ενσυναισθανόμαστε (κι αν ήμασταν και εμείς;)» με την εκπαιδευτικό Γιώτα Γάτση καταγράφει τις ως τώρα δράσεις της και είναι έτοιμη να αποφασίσει τα επόμενα βήματά της:

Στις 31 Οκτωβρίου 2023, στο πλαίσιο του μαθήματος, οι μαθητές/τριες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ένα βιωματικό εργαστήρι που επεδίωκε να ευαισθητοποιήσει στη διαδικασία στερεοτυποποίησης. Δυο εξαιρετικές ερευνήτριες-εκπαιδευτικοί πεδίου, η Γεωργία Καλπαζίδου και η Ειρήνη Ράπoυ εμψύχωσαν το εργαστήριο για μια διδακτική ώρα με απώτερο σκοπό τη καλλιέργεια της κριτικής σκέψης των μαθητών/τριών ως απαραίτητη προϋπόθεση για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και της αποδοχής του διαφορετικού. Τι είναι τα στερεότυπα και πώς συνδέονται με τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο γύρω μας; Πώς σχετίζονται τα στερεότυπα με τα πρότυπα συμπεριφοράς; Μπορεί η προβολή θετικών προτύπων να σπάσει τα αρνητικά στερεότυπα; Απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα και προβληματισμοί τέθηκαν στη συνάντηση.

Οι μαθητές/τριες με ενσυναίσθηση έδειξαν ότι συμβάλλουν στην αποδόμηση πάγιων στερεοτυπικών αντιλήψεων γύρω από θέματα που αφορούν συγκεκριμένες κοινότητες, παραδείγματος χάριν τις τσιγγάνικες. Τα σχόλια των μαθητών/τριών ήταν πάρα πολύ θετικά κα ανυπομονούν να επαναληφθεί μια συνάντηση με τις εξαιρετικές προσκεκλημένες μας, που με το παράδειγμά τους αποδόμησαν στην πράξη τον καταιγισμό στερεότυπων που δυστυχώς χαρακτηρίζουν τον πληθυσμό Ρομά.. Συγκινητική ιδιαιτέρως ήταν η στιγμή που οι εκπαιδευτικοί-ερευνήτριες αποκάλυψαν την ιδιαίτερη ταυτότητά τους, ότι δηλαδή μεγάλωσαν κι οι ίδιες σε καταυλισμούς. Όπως δήλωσαν στην ομάδα, κάποτε όταν κι οι ίδιες ήταν στην ηλικία των μαθητών/τριών μας, κάποιοι πίστεψαν σε αυτές και τους έδωσαν ώθηση να αναδειχθούν σε πρότυπα, κυνηγώντας τα όνειρά τους, συνεχίζοντας τις σπουδές τους. Εξάλλου, όπως συζητήσαμε, η σχολική διαρροή συνδέεται με τα στερεότυπα για τους Ρομά. Το μπλουζάκι που έδωσαν στην διάρκεια του εργαστηρίου να φοράει ένας μαθητής έγραφε «Ναι στα πρότυπα όχι στα στερεότυπα» και αποτέλεσε έμπνευση για τις σκέψεις μας, όπως και το παραμύθι που έχει γράψει η Γεωργία Καλπαζίδου με τίτλο «Η πεταλούδα Ειρήνη και η μαγική συνταγή», το οποίο έχει αυτοβιογραφικά στοιχεία.

Τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο συνεχίσαμε τις αναστοχαστικές συζητήσεις. Στις εβδομαδιαίες συναντήσεις οι μαθητές/τριες είχαν την ευκαιρία να σχολιάσουν ειδήσεις από το αρχείο της ΕΡΤ, όπου διαφαίνεται η καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, καθώς και συγκλονιστικές μαρτυρίες σχετικά με γυναικοκτονίες, αλλά και μαρτυρίες από ασυνόδευτα προσφυγόπουλα από τη σειρά «Μονόλογοι στο Αιγαίο». Με αφορμές ποικίλο πολυτροπικό υλικό, τα παιδιά της ομάδας πραγματοποίησαν συζητήσεις και εργαστήρια που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα των ευπαθών ομάδων, των γυναικών, τη ρητορική μίσους, και ανέπτυξαν τη σκέψη τους με ιδιαίτερα κριτικό πνεύμα.

Λίγο πριν τελειώσει η χρονιά, στα τελευταία μαθήματά μας, η συζήτηση είχε αναστοχαστικό χαρακτήρα. Συζητήσαμε βασικές έννοιες που καταφέραμε να προσεγγίσουμε και να αναπτύξουμε από τον Σεπτέμβριο έως τώρα. Οι μαθητές/τριες μέσα από ανακυκλώσιμα υλικά ετοίμασαν ομαδοσυνεργατικά δυο κολλάζ με θέμα τον «Κόσμο που ζούμε» και αποχαιρέτησαν την χρονιά σχεδιάζοντας τον «Κόσμο που θέλουμε» μοιράζοντας αισιοδοξία σε όλους εμάς τους ενηλίκους. Γιατί τα παιδιά θέλουν έναν όμορφο κόσμο με ανθρώπινες και δημοκρατικές αξίες, ενσυναίσθηση, αλληλεγγύη, αγάπη, αποδοχή του διαφορετικού, χωρίς κακοποίηση ζώων και ανθρώπων, με μουσική και ταξίδια.