Προτάσεις πολιτιστικών διαδικτυακών δράσεων για την επέτειο της 25ης Μαρτίου
Μαρ 24 2021

Ο εορτασμός της εθνικής επετείου έχει αυτή τη χρονιά τη λάμψη των 200 χρόνων από την επανάσταση. Καθώς όμως οι υγειονομικές συνθήκες περιορίζουν τις εκδηλώσεις και τη φυσική συμμετοχή μας σ΄αυτές, αναζητήσαμε δράσεις κι εκδηλώσεις, ακούσματα και αναγνώσματα, που μας φέρνουν κοντά στο πνεύμα της σημαντικής επετείου και παροτρύνουμε τους μαθητές και τις μαθήτριές μας, μαζί με τους γονείς και τους φίλους τους, να επιλέξουν ανάμεσα στις επετειακές αυτές προτάσεις εκείνες που ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντά τους. Παράλληλα, προτείνονται στο συνημμένο αρχείο βιβλία στη θεματική της επανάστασης, μελέτες και μυθιστορήματα που με διαφορετικό τρόπο φωτίζουν την εποχή.

I Δυο σημαντικές συναυλίες με επετειακό χαρακτήρα και υψηλή ποιότητα:

α] Νικόλαος Μάντζαρος – Διονύσιος Σολωμός: Ύμνος εις την Ελευθερίαν, Μείζον Ensemble – Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν του Διονυσίου Σολωμού, σε μια σπάνια μουσική εκδοχή του Νικόλαου Χαλικιόπουλου-Μάντζαρου, παρουσιάζεται από το ανδρικό φωνητικό σύνολο ΜΕΙΖΟΝ με αφορμή την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου. Μέσα από αυτή τη μεγάλη διαδικτυακή συναυλία, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών δίνει την ευκαιρία σε όλους τους Έλληνες ανά τον κόσμο καθώς και σε ξένους θαυμαστές του ελληνικού πολιτισμού να γιορτάσουν μουσικά, όλοι μαζί,την Πέμπτη 25 Μαρτίου στις 8:30 μ.μ., αυτό το σπουδαίο γεγονός της Νεοελληνικής Ιστορίας. Το μουσικό μέρος εμπλουτίζεται από εμβληματικές δημιουργίες ελλήνων ζωγράφων του 19ου αιώνα, ενσωματωμένες στο βίντεο της μετάδοσης, οι οποίοι ύμνησαν εικαστικά τον αγώνα για την εθνική παλιγγενεσία, όπως οι Θεόδωρος Βρυζάκης, Άγγελος Γιαλλινάς, Νικόλαος Γύζης, Γεώργιος Μαργαρίτης και Διονύσιος Τσόκος (ευγενική παραχώρηση της Εθνικής Πινακοθήκης).

Η συναυλία θα είναι διαθέσιμη για streaming στο site, facebook και youtube του Μεγάρου μέχρι τις 25/4/2021 και on demand στο site του Μεγάρου μέχρι τις 31/12/2021 [εδώ].

β] Συναυλία της Κρατικής ορχήστρας Θεσσαλονίκης

Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης και το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης τιμούν την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση με μία πανηγυρική συναυλία, που θα μεταδοθεί τηλεοπτικά από την ΕΡΤ3, ανήμερα της Εθνικής Επετείου, στις 22:00.

Την Κ.Ο.Θ. διευθύνει η Ζωή Τσόκανου και ως αφηγητής συμμετέχει ο ηθοποιός του ΚΘΒΕ Δημήτρης Σιακάρας. Οι συνθέτες Διονύσιος Λαυράγκας και Μανώλης Καλομοίρης ενσωματώνουν στα έργα τους στοιχεία της δημοτικής μουσικής μας παράδοσης. Το «Πρελούδιο και Φούγκα πάνω σε δύο ελληνικά θέματα» του πρώτου δίνει τον θριαμβικό τόνο της εξέγερσης των Ελλήνων, ενώ η «Καταστροφή των Ψαρών» του δεύτερου θρηνεί για μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές του Αγώνα. Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με την «Ηρωική Συμφωνία» του Μπετόβεν, ένα ρηξικέλευθο έργο εμποτισμένο με τα ιδανικά του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, που υπήρξε η φλόγα, με την οποία άναψε πνευματικά το φιτίλι της Ελληνικής Επανάστασης.

 

ΙΙ. «1821 πριν και μετά»Η επετειακή έκθεση για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, [Μουσείο Μπενάκη – Αρχική (benaki.org)]

Το Μουσείο Μπενάκη διοργανώνει μεγάλη επετειακή έκθεση για τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική έκθεση, την οποία ευχόμαστε να επισκεφθούμε με τους μαθητές και τις μαθήτριές μας, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Η διαδικτυακή γνωριμία με τη έκθεση υπόσχεται πράγματι μια ενδιαφέρουσα και πλήρη αντίληψη της εποχής:  Χίλια διακόσια αντικείμενα θα ξεδιπλώσουν περισσότερα από εκατό χρόνια ιστορίας (1770-1870) σε 2.500 τετραγωνικά μέτρα για οκτώ μήνες (Μάρτιος – Νοέμβριος 2021). Η εκθεσιακή αφήγηση θα πραγματοποιηθεί μέσα από έργα τέχνης και αρχειακά τεκμήρια που διαθέτουν στις συλλογές τους οι τρεις τράπεζες, καθώς και μέσα από το πλούσιο υλικό που διαθέτει το Μουσείο Μπενάκη, το οποίο συγκεντρώθηκε χάρη στους δεσμούς εμπιστοσύνης που αυτό διατήρησε – ήδη από την ίδρυσή του –  με τις οικογένειες των αγωνιστών και των πρωταγωνιστών της Επανάστασης του 1821.  Σημαντικά είναι επίσης και τα δάνεια που έχουν εξασφαλιστεί από μεγάλα μουσεία του εξωτερικού και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα, τη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία.

Ζωγραφικά έργα, προσωπικά αντικείμενα πρωταγωνιστών της Επανάστασης και ιστορικά κειμήλια, πλαισιωμένα από σπάνιο αρχειακό υλικό, θα παρουσιαστούν σε τρεις  ενότητες που θα ζωντανέψουν: την πορεία προς την εθνική Επανάσταση (ενότητα I: 1770-1821), την εξέλιξη του πολέμου της ανεξαρτησίας και την ολοκλήρωση του Αγώνα (ενότητα ΙΙ: 1821-1831) καθώς και τη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους και τις πρώτες δεκαετίες της ανάπτυξης και λειτουργίας του (ενότητα ΙΙΙ: 1831-1870). Το βίντεο δίνει μια πρώτη αίσθηση της έκθεσης και ζωντανεύει το ενδιαφέρον μας για μια επίσκεψη, παιδαγωγικά πολύτιμη [εδώ

 

ΙΙΙ. Συνάντηση με πρόσωπα, έργα και γεγονότα

α] Ιωάννης Καποδίστριας(1776-1831)

Μια δραματοποιημένη σειρά ντοκιμαντέρ αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του Ιωάννη Καποδίστρια, μιας από τις πιο εμβληματικές μορφές του νεότερου ελληνισμού και πρώτου κυβερνήτη του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Το πρώτο επεισόδιο [CosmoteTV, History] παρουσιάζει τα πρώτα βήματα του Καποδίστρια.

Δυο σύγχρονα νεοελληνικά μυθιστορήματα συμπληρώνουν λογοτεχνικά πτυχές της προσωπικότητας του Κυβερνήτη: «Κάτι κρυφό μυστήριο» της Κ.Μέρμηγκα και «Το πικρό ποτήρι» της Λ.Διβάνη [από τις προτάσεις βιβλίων [εδώ]]

β] «Οι Ωδές» του Ανδρέα Κάλβου

Ο Ανδρέας Κάλβος γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1792, έξι χρόνια νωρίτερα από τον Διονύσιο Σολωμό. Το
ποιητικό του έργο συνοψίζεται στις «Ωδές» του, στις οποίες ύμνησε τις αρετές και το έπος του ’21. Ο τρόπος με τον οποίο η πολιτική ποίηση του Κάλβου υμνεί έννοιες όπως η ελευθερία, η δόξα, η αρετή και η δικαιοσύνη της δίνουν την ευρύτερη διάσταση μιας ποίησης κοινωνικής και επιπλέον την συνδέουν με τις φιλοσοφικές ιδέες και αντιλήψεις του Διαφωτισμού. Το θέατρο «Σταθμός» [εδώ] σε ένα ψηφιακό αφιέρωμα στα 200 χρόνια από την Επανάσταση προσφέρει την ανάγνωση των Ωδών του Κάλβου από τον Δημήτρη Καταλειφό. [εδώ]

Το αρχείο της ΕΡΤ συμπληρώνει την γνωριμία με τον Ανδρέα Κάλβο: προτείνει την εκπομπή (σε δύο μέρη) της σειράς «Εποχές και Συγγραφείς», στην οποία επιχειρείται να σκιαγραφηθεί το πορτρέτο του ποιητή των «Ωδών» Ανδρέα Κάλβου παράλληλα με τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του [εδώ].

γ] «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι»: Τα σχεδιάσματα του ποιητικού έργου του Διονυσίου Σολωμού ενέπνευσαν άμεσα ή έμμεσα καλλιτέχνες που άντλησαν από τον λυρισμό και τη δύναμή του. Δυο συνθέτες αναμετρήθηκαν με τους στίχους αναδεικνύοντας διαφορετικές διαστάσεις της ποιητικής ευαισθησίας: η επική μελοποίηση του Γιάννη Μαρκόπουλου και η αισθαντική απόδοση του Νίκου Ξυδάκη αποτίουν τιμή στο σολωμικό έργο.

Γ.Μαρκόπουλος, «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» [δίσκος[συναυλία] 

Ν.Ξυδάκης, «Προς τον κύριον Γεώργιον δε Ρώσση»: δυο εξαιρετικά τραγούδια [εδώ και εδώ]

Στις σελίδες, τέλος, της «Αηδονόπιτας» του Ισίδωρου Ζουργού [από τις προτάσεις βιβλίων [εδώ]] αντηχεί διαρκώς η φωνή του ποιητή των «Ελεύθερων πολιορκημένων» συνοδεύοντας τους μυθιστορηματικούς ήρωες του.

Είναι η τέχνη, λοιπόν, που σε κάθε της έκφραση μάς βοηθά να αισθανθούμε βαθύτερα τη σημασία της επετείου, την έννοια και την αξία της ελευθερίας. Χρόνια πολλά με τον Εθνικό Ύμνο στην ελληνική νοηματική γλώσσα [εδώ] .