«Τι θα έκανες αν …;»: μια βιωματική δράση της ELSA στο Σχολείο μας

Την Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2023 επισκέφτηκαν το Αρσάκειο Λύκειο Θεσσαλονίκης έξι φοιτητές και φοιτήτριες της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ., ανάμεσά τους και απόφοιτοι του Σχολείου μας, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Ένωσης Νέων Νομικών Θεσσαλονίκης (ELSA Thessaloniki), και πραγματοποίησαν βιωματικά εργαστήρια με τους μαθητές και τις μαθήτριες των τμημάτων Α1 και Α4, καθώς και με τα μέλη της Ομάδας Συμμετοχικής Δράσης του εκπαιδευτικού προγράμματος της «Βουλής των Εφήβων». Όραμα του Οργανισμού ELSA είναι «ένας δίκαιος κόσμος με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην πολιτισμική διαφορετικότητα». Στο πλαίσιο αυτό, μια από τις χαρακτηριστικότερες δράσεις που διοργανώνεται από την ELSA διεθνώς συνιστά η ELSA Day, μία ημέρα αφιερωμένη στην προάσπιση ενός θεμελιώδους ανθρώπινου δικαιώματος. Για την φετινή χρονιά, δεν έχει οριστεί επακριβώς τιμώμενο δικαίωμα, αλλά μια ευρύτερη θεματική που ενδεχομένως να δώσει την ευκαιρία για επιμέρους προσεγγίσεις που θα αγγίξουν πολλές πτυχές των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Έτσι, η φετινή ELSA Day είναι αφιερωμένη στην θεματική υπό τον τίτλο “Διαφθορά και Ανθρώπινα Δικαιώματα“. Η δράση αυτή πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της Οικονομολόγου καθηγήτριας  Μαρίας Αμαλίας Βέργουλα, στο πλαίσιο του μαθήματος της Πολιτικής Παιδείας της Α΄ Λυκείου, και των υπεύθυνων καθηγητών του προγράμματος της «Βουλής των Εφήβων» Ιφιγένειας Αναγνώστου και Αντώνη Νεονάκη.

Οι εκπρόσωποι της ELSA, αφού παρουσίασαν σύντομα στα παιδιά τους στόχους και τις δράσεις της, οργάνωσαν μέσα στα δύο τμήματα της Α΄ Λυκείου ένα debate με θέμα «Ανθρώπινα Δικαιώματα και Διαφθορά». Συγκεκριμένα, χώρισαν τα παιδιά σε δύο ομάδες και τα έβαλαν στη διαδικασία να σκεφτούν τι θα έκανε ένας δικαστής αν μία ομάδα του υποκόσμου τον χρημάτιζε, απειλώντας παράλληλα την οικογένειά του. Θα ενέδιδε στις πιέσεις τους ή όχι; Και οι δύο ομάδες «παθιάστηκαν» με το θέμα και με επιχειρήματα, λογικά και συναισθηματικά, προσπάθησε να υποστηρίξει η καθεμιά τη θέση της. Αντίστοιχα, τα μέλη της Ομάδας Συμμετοχικής Δράσης του εκπαιδευτικού προγράμματος της «Βουλής των Εφήβων» συμμετείχαν σε αγώνα λόγου με θέμα «Δίκαιο vs Ηθική» Στα παιδιά τέθηκε το δίλημμα τι θα έκανε ένας οδηγός τρένου, αν έπρεπε να επιλέξει να αφήσει ένα τρένο σε ανεξέλεγκτη πορεία να σκοτώσει πέντε ανθρώπους ή να στρίψει το τιμόνι και να σκοτωθεί ένας μόνο άνθρωπος. Ένα ερώτημα στο οποίο και η ίδια η Νομική επιστήμη δυσκολεύεται να δώσει απάντηση. Σε ποια περίπτωση έχει νομική και σε ποια ηθική ευθύνη; Με ποια κριτήρια πρέπει να λάβει την τελική απόφαση; Τα παιδιά διχάστηκαν, οι απόψεις που ακούστηκαν ήταν ποικίλες, τα επιχειρήματά τους τεκμηριωμένα, αλλά η «σωστή απάντηση» μάλλον δεν βρέθηκε…

Μέσω των συγκεκριμένων αγώνων λόγου, οι μαθητές και οι μαθήτριες προβληματίστηκαν σχετικά με το θέμα της διαφθοράς, ένα πρόβλημα που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία, καθώς και τη διαφορά μεταξύ νόμου και ηθικής, που κάποτε τα όριά τους είναι δυσδιάκριτα. Με βιωματικό τρόπο μπήκαν στη θέση αυτών των ανθρώπων που καλούνταν να πάρουν μία τόσο δύσκολη απόφαση υπό τόσο μεγάλη πίεση και συναισθάνθηκαν πως ορισμένες φορές η θεωρία απέχει πολύ από την πράξη.

Ευχαριστούμε πολύ τα μέλη της ELSA για την επίσκεψή τους στο σχολείο μας για δεύτερη συνεχή χρονιά και για την προτίμησή τους να μας επιλέγουν, για να πραγματοποιούν δράσεις της ELSA Day. Τους συγχαίρουμε για την πρωτοβουλία τους και την ποικιλία των δράσεών τους και ελπίζουμε στη συνέχεια της συνεργασίας μας.