Από τον χώρο της Μνήμης, στον χώρο του χαρτιού: τα προσφυγικά σπίτια της Καλαμαριάς
Φεβ 24 2023

Δράση της ομάδας του Εργαστηρίου 3: «Παρατηρούμε κτήρια, μνημεία, δρόμους εκατό χρόνια μετά» του 9ου Παναρσακειακού Μαθητικού Συνεδρίου

Την Τρίτη 21 Φεβρουαρίου 2023 μαθήτριες και μαθητές του Αρσακείου Γυμνασίου και του Αρσακείου Λυκείου συγκεντρώθηκαν στο Εργαστήριο Τεχνολογίας, στο πλαίσιο των εργασιών προετοιμασίας της ομάδας τους για το 9ο Παναρσακειακό Μαθητικό Συνέδριο. Η εισαγωγή των παιδιών στο θέμα του εργαστήριου έγινε υπό τους ήχους του Σμυρνέικου Μινόρε, σε μια σύγχρονη μουσική του εκτέλεση με θέρεμιν από την May Roosevelt. Η ομάδα, γοητευμένη από τη μουσική, κατέγραψε ελεύθερα τις ιδέες της για την έννοια του σπιτιού, συμπληρώνοντας τη φράση «Σπίτι για εμένα είναι…»

«Ένας αγαπημένος άνθρωπος, ένας χώρος όπου νιώθω άνετα, ασφαλής και ελεύθερη, μια ομάδα, ή “οικογένεια” ανθρώπων που με ενθαρρύνουν να είμαι η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μου χωρίς να φοβάμαι. Σπίτι είναι, όπου νιώθω χαρά με τον εαυτό μου και το περιβάλλον μου.»

«Ένας χώρος χαλάρωσης, ένας χώρος όπου νιώθω ασφάλεια και προστασία. Ένας χώρος με την οικογένειά μου και τα αγαπημένα μου πρόσωπα.» 

«Ένα μέρος που ο άνθρωπος μπορεί να είναι ο εαυτός του και να αισθάνεται όμορφα και με ασφάλεια. Σπίτι μπορεί να είναι και ένα πρόσωπο που το αγαπάμε πολύ.»

«Κάπου να μείνω, να μην βρέχομαι, να έχω ένα μέρος να κοιμηθώ και να φάω.»

«Ένας χώρος να εκφράζομαι ελεύθερα, χωρίς να ντρέπομαι. Σπίτι επίσης είναι οι αναμνήσεις που έχω δημιουργήσει μέσα σε αυτό κατά τη διάρκεια των χρόνων. Τέλος, σπίτι για εμένα είναι οι άνθρωποι με τους οποίους νιώθω πιο άνετα να είναι μαζί απ’ όλους τους άλλους, που με στηρίζουν και με αγαπούν.»

«Το αίσθημα της γαλήνης και της ασφάλειας που νιώθω όταν βρίσκομαι εκεί. Η οικογένειά μου και τα άτομα που αγαπώ.»

«Ο χώρος, ο προσωπικός, όπου μπορώ να αισθάνομαι άνετα.»

«Ένας χώρος που μας προφυλάσσει από το οτιδήποτε κακό συμβαίνει στον έξω κόσμο.»

«Δεν είναι μόνο το κτίριο που μας στεγάζει. Σπίτι μπορούν να γίνουν και οι άνθρωποι, η οικογένεια και οι φίλοι μου, αλλά πάνω από όλα σπίτι για εμένα είναι τα άτομα που μπορώ να είμαι ο εαυτός μου, χωρίς να αγχώνομαι ότι θα με κρίνουν.»

Μέσα από τη συζήτηση, αναδείχθηκε η διαχρονικότητα και η πανανθρώπινη αξία που έχουν το αίσθημα της ασφάλειας, η ανάγκη για προσωπικό χώρο και προσωπική έκφραση και η αξία που έχουν οι σημαντικοί άλλοι στη ζωή των παιδιών, η οικογένεια και οι φίλοι τους. Όλα αυτά είναι τα  στοιχεία που επηρεάζουν και χαρακτηρίζουν τον τρόπο κατοίκησης μας.

Στη συνέχεια, τα παιδιά μελέτησαν φωτογραφικό υλικό από το ψηφιακό αποθετήριο του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού (Ι.Α.Π.Ε.) του Δήμου Καλαμαριάς, παρατήρησαν τα σπίτια, σχολίασαν τη μορφή τους και τα υλικά κατασκευής ενώ δεν έλειψαν και οι συγκρίσεις με τον σύγχρονο τρόπο ζωής.

Το δημιουργικό μέρος του εργαστηρίου που ακολούθησε είχε ως έμπνευση τη συλλογή σχεδίων «Τα Προσφυγικά» του ζωγράφου της γενιάς του ’30 Γιώργου Μανουσάκη. Οι μαθήτριες και οι μαθητές με ριζόχαρτα, μαρκαδοράκια, πενάκια και μαύρο μελάνι, αποτύπωσαν με μορφή σκίτσου τις προσφυγικές κατοικίες της περιοχής της Καλαμαριάς. Στόχος του εργαστηρίου, τα παιδιά να αναζητήσουν και να γνωρίσουν τις προσφυγικές κατοικίες περι-γράφοντάς τις, κυριολεκτικά, με τα δικά τους χέρια και προσθέτοντας μικρές λεπτομέρειες στη σχεδιαστική τους αποτύπωσή. Τα σχέδια των κατοικιών δεν αναπαριστούν πια άδεια κελύφη,  μα φέρουν σημάδια οικειοποίησης και σύνδεσης από το χώρο της καρδιάς και τον χώρο της Μνήμης στο χώρο του χαρτιού.

Τον συντονισμό της συγκεκριμένης ομάδας έχει ο καθηγητής Φυσικής Βασίλης Τεμπερεκίδης, ενώ τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό και την υποστήριξη της συνάντησης είχε η καθηγήτρια Τεχνολογίας Αθηνά Φουστέρη.