Δράσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης μέσα από το μάθημα των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων
Μάι 27 2024

Μέσα από τη θεματική «Φροντίζω το Περιβάλλον» στο πλαίσιο του μαθήματος των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων, οι μαθητές της Α΄ και Β΄ τάξης του Γυμνασίου είχαν την ευκαιρία να προβληματιστούν πάνω σε θέματα ατομικής και συλλογικής ευθύνης για την προστασία  της φύσης και του περιβάλλοντος, να αναθεωρήσουν στάσεις, επιλογές και συνήθειες που απειλούν το οικολογικό αποτύπωμα και να διαμορφώσουν μία περιβαλλοντικά συνειδητή συμπεριφορά που θα εναρμονίζεται με τους δεκαεπτά παγκόσμιους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης. Μέσα από πολλές δράσεις επιμορφωτικού και βιωματικού χαρακτήρα, οι μαθητές κατανόησαν ότι η μακροπρόθεσμη αλλαγή συνηθειών και η βαθύτερη αλλαγή νοοτροπίας μπορεί να συμβάλλει στη βιώσιμη κατανάλωση και τη βιοποικιλότητα, την υγεία, την ποιότητα ζωής, την οικονομία, την ευημερία και άρα την αειφόρο ανάπτυξη αυτής και της επόμενης γενιάς.

Μέσα στο πλαίσιο του μαθήματος των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων, οι μαθητές κατάφεραν να προσεγγίσουν το θέμα με επίκεντρο την καλλιέργεια των ήπιων και ψηφιακών δεξιοτήτων, τη διαθεματικότητα και τη διεπιστημονικότητα, τη βιωματική γνώση και τη συνεργατικότητα.

Συγκεκριμένα, τα τέσσερα υποτμήματα των μαθητών της Α΄ τάξης μελέτησαν την υποενότητα «Οικολογία. Παγκόσμια και Τοπική φυσική κληρονομιά».

Στο πλαίσιο αυτό, κλήθηκαν να ανακαλύψουν το προσωπικό τους «οικολογικό αποτύπωμα» με βάση καθημερινές συνήθειές τους ή και επιλογές τους σε θέματα διατροφής, μετακίνησης, στέγασης, κατανάλωσης ενέργειας κτλ, μέσα από ερωτήσεις, παρουσιάσεις, συζητήσεις και αυτοαξιολόγηση.

Μελέτησαν το εκπαιδευτικό υλικό του Δικτύου Σχολείων «Ταπερίστας» και προβληματίστηκαν μέσα από δημιουργικές συζητήσεις για το είδος και την ποιότητα των τροφίμων που καταναλώνουν στα γεύματά τους, την επεξεργασία και τη συσκευασία τους, την ποσότητα, την ποιότητα, τον τόπο προέλευσής τους και τις ώρες των γευμάτων τους. Μέσα από πλούσιο εποπτικό υλικό διαπίστωσαν ότι ποικίλει η διατροφή συνομηλίκων τους σε διάφορες χώρες λόγω διαφορετικών κλιματικών, κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών. Με τη βοήθεια σχετικών παιχνιδιών-ερωτήσεων αξιολόγησαν τη νέα γνώση σχετικά με την επιλογή και την κατανάλωση υγιεινών γευμάτων.

Ειδικά το τμήμα Α3, συμμετείχε ενεργά στο πρόγραμμα «Ταπερίστας 2024» και μέσα από το μάθημα της Οικιακής Οικονομίας, συμμετέχοντας σε διαδικτυακή ημερίδα με τίτλο «Το δεκατιανό που προτιμώ» και στον διαγωνισμό δεκατιανού με τίτλο «Ημέρα Δεκατιανού» του ΚΠΕ Αρναίας [για περισσότερες πληροφορίες βλ. την ανάρτηση https://thessaloniki.arsakeio.gr/arsakeio-gt-environmental-projects-viosimi-vrosi-taperistas-2024/ ]

Ακόμη, οι μαθητές της Α τάξης παρακολούθησαν παρουσίαση της αποφοίτου του Σχολείου μας και του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, δασολόγο και περιβαλλοντολόγο MSc, Λυδίας Πεταλούδη, σχετικά με τη φυσική κληρονομιά της χώρας μας, τα φυσικά τοπία, τα δάση, τις προστατευόμενες περιοχές Natura, τη χλωρίδα και την πανίδα της Ελλάδας αλλά και όλου του πλανήτη. Οι μαθητές έμαθαν επίσης μέσα από την παρουσίαση αυτή, για τον τρόπο που συνδέεται η παγκόσμια με την τοπική κληρονομιά αλλά και για την προσωπική μας ευθύνη απέναντι σε αυτό τον φυσικό πλούτο. Μέσα στο μήνα Απρίλιο η Λυδία οργάνωσε για τους μαθητές της Α τάξης [υποτμήμα Δ΄ διμήνου] μία ξεχωριστή δράση στον αύλειο χώρο του Σχολείου, ο οποίος περικλείεται από δάσος και χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλία στη βλάστηση. Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και έλαβαν υλικό με φωτογραφίες θάμνων και δέντρων τα οποία έπρεπε να εντοπίσουν στο χώρο και στη συνέχεια να τα αντιστοιχίσουν με προϊόντα που παράγονται από αυτά. Οι μαθητικές ομάδες ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό και είχαν την ευκαιρία να αποκτήσουν νέα γνώση μέσα από συνεργατικές δράσεις και με τη μέθοδο της ανακαλυπτικής μάθησης. Ακόμη, γνώρισαν σε βάθος και εκτίμησαν το φυσικό τοπίο μέσα στο οποίο βρίσκεται το Σχολείο τους και αντιλήφθηκαν την πολύ μεγάλη αξία των δέντρων αλλά και της συνολικής βλάστησης που το περιστοιχίζει.

Ενδιαφέρουσες βιωματικές δράσεις ήταν η εικαστική απόδοση του οικολογικού αποτυπώματος του πλανήτη με τη βοήθεια ενός εκτυπωμένου παγκόσμιου χάρτη και του ιστότοπου Global Footprint Network στον οποίο φαίνεται το οικολογικό αποτύπωμα κάθε χώρας μέσα από τα διαφορετικά χρώματα και τη διαβάθμισή τους [http://data.footprintnetwork.org] και η μουσική εκτέλεση του τραγουδιού «You can count  on me», σε στίχους της Mia Black και μουσική του Bruno Mars.

Παράλληλα, τα τέσσερα υποτμήματα των μαθητών της Β΄ τάξης μελέτησαν την υποενότητα «Κλιματική κρίση».

Στο πλαίσιο αυτό, οι μαθητές κλήθηκαν να εξοικειωθούν με έννοιες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και την κλιματική κρίση, να ανακαλύψουν τα αίτια και της συνέπειές της και να προτείνουν τρόπους για την αντιμετώπισή της.

Συνειδητοποίησαν ότι οι καθημερινές συνήθειές τους, η φιλοσοφία που διαμορφώνουν σχετικά με την κατανάλωση αγαθών και ενέργειας αλλά και ο τρόπος διαχείρισης των απορριμμάτων τους διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία του περιβάλλοντος και στην εξασφάλιση της βιώσιμης αειφορίας.

Αρχικά, είχαν την ευκαιρία να προβληματιστούν με αφορμή έργα τέχνης με οικολογικά μηνύματα (τραγούδια, εικαστικά έργα, καλλιτεχνικές φωτογραφίες) και να διατυπώσουν τη δική τους άποψη για φαινόμενα οικολογικής καταστροφής, κλιματικής αλλαγής, επιλογών και στάσεων ζωής για την προστασία του πλανήτη. Συγκεκριμένα, τραγούδησαν το τραγούδι  «Ο Εφιάλτης της Περσεφόνης», σε στίχους Νίκου Γκάτσου και μουσική Μάνου Χατζιδάκι, και παρακολούθησαν το βίντεο κλιπ του «Earth Song» του Michael Jackson, το οποίο είναι γνωστό για τα δυνατά του μηνύματα, τόσο στις εικόνες όσο και στους στίχους, τη μουσική του και τον τρόπο ερμηνείας του από τον δημιουργό του.

Ακόμη οι μαθητές πειραματίστηκαν με εικαστικές δημιουργίες και προβληματίστηκαν σχετικά με τις καταναλωτικές τους συνήθειες και τις επιπτώσεις τους στη βιώσιμη ανάπτυξη με τη μέθοδο της «μελέτης περίπτωσης» και μέσα από εκπαιδευτικά επιτραπέζια παιχνίδια σχεδιασμένα από Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Ακόμη, εξοικειώθηκαν με σχετικά on line εκπαιδευτικά παιχνίδια σχεδιασμένα από τη NASA (βλ. https://spaceplace.nasa.gov/ ).

Τον Νοέμβριο 2023 παρακολούθησαν εισήγηση της δασολόγου/περιβαλλοντολόγου MSc Λυδίας Πεταλούδη σχετικά με τη διαφορά των όρων «καιρός» και «κλίμα», τα χαρακτηριστικά και τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, το συσχετισμό αυτής με τις διατροφικές μας συνήθειες, τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, τη λειψυδρία, το ανθρακικό αποτύπωμα, τη βιοποικιλότητα, τη ρύπανση του περιβάλλοντος και του υδροφόρου ορίζοντα ενώ παράλληλα, προτάθηκαν διάφοροι τρόποι για τον περιορισμό του φαινομένου.

Τέλος, μαθητές της Β τάξης είχαν την ευκαιρία να συνδεθούν με φορείς, να συμμετέχουν σε περιβαλλοντικά προγράμματα και σχολικά δίκτυα, σε διαγωνισμό και εκπαιδευτικές εξορμήσεις και να παρακολουθήσουν επιμορφωτικές ημερίδες. Συγκεκριμένα, το τμήμα Β2 συμμετείχε στο πρόγραμμα Αγωγής Υγείας με θέμα «Βιώσιμη Βρώση» και στο Σχολικό Δίκτυο «Ταπερίστας 2024»,  στο πλαίσιο του οποίου παρακολούθησε στις 29 Φεβρουαρίου 2024 τη διαδικτυακή επιμορφωτική δράση «Το δεκατιανό που προτιμώ» του ΚΠΕ Αρναίας ενώ στις 19 Απριλίου 2024 επισκέφτηκε το ΚΕΠΕΑ Θέρμης στο Λιβάδι, όπου παρακολούθησαν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Καταναλώνω, δεν αποτελειώνω!»

Μία από τις πιο διασκεδαστικές και πρωτίστως βιωματικές δράσεις ήταν η συμμετοχή έξι μαθητών του τμήματος Β1 στον Διαγωνισμό Δεκατιανού με τίτλο «Ημέρα Δεκατιανού» που διοργάνωσε το ΚΠΕ Αρναίας, στο πλαίσιο του οποίου η κάθε μαθητική ομάδα από τα συμμετέχοντα σχολεία κλήθηκε να προετοιμάσει με δικά της υλικά στο χώρο του Σχολείου και στη συνέχεια να παρουσιάσει διαδικτυακά το δικό της «Αξιοζήλευτο Δεκατιανό». Περισσότερο λεπτομέρειες για τις συγκεκριμένες δράσεις μπορείτε να βρείτε στην ανάρτηση  https://thessaloniki.arsakeio.gr/arsakeio-gt-environmental-projects-viosimi-vrosi-taperistas-2024/ ).

Ο κάθε κύκλος μαθημάτων έκλεινε με αναστοχασμό και αυτοαξιολόγηση (συζήτηση και συμπλήρωση φυλλαδίων από τους μαθητές).

Υπεύθυνη για τα παραπάνω Εργαστήρια Δεξιοτήτων Α και Β τάξης με θέμα την Οικολογία και την Κλιματική Αλλαγή αντίστοιχα καθώς και για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των σχετικών περιβαλλοντικών δράσεων ήταν η Αναστασία Γκίνη (μουσικολόγος).