Οι κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες κατά του σχολικού εκφοβισμού
Μαρ 18 2021
                      από την εφημ. ΤΑ ΝΕΑ

Πότε μπορεί ένας μαθητής να αναγνωρίσει εάν η πλάκα, το πείραγμα, το σχόλιο φεύγει από τα όρια του αστείου και περνάει στο φάσμα της σχολικής βίας, του σχολικού εκφοβισμού; Είναι ποτέ αρκετή η ενημέρωση για τον σχολικό εκφοβισμό; Με αφορμή την Πανελλήνια Ημέρα κατά της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού (6 Μαρτίου) τα τμήματα της Α και Β λυκείου προβληματίστηκαν, ευαισθητοποιήθηκαν και πρότειναν λύσεις για το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού μέσα από δράσεις που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο των μαθημάτων της Πολιτικής Παιδείας και των Νέων Ελληνικών. 

Η Α΄λυκείου ενεργοποιείται μέσω της Πολιτικής Παιδείας:

Στα τμήματα Α1 και Α2 οι μαθητές και οι μαθήτριες ανέλαβαν τον ρόλο των κοινωνικών επιστημόνων και προσπάθησαν να αναλύσουν τις αιτίες του εκφοβισμού και τις βίας στο σχολείο, καθώς και τις συνέπειες, αναλογιζόμενοι ποια είναι τα εμπλεκόμενα μέρη και πώς επηρεάζονται. Αναφέρθηκαν στον ρόλο του σχολείου, των συμμαθητών, των καθηγητών, των γονέων, των φίλων, αλλά και του κράτους. Μέσα από την ανάλυσή τους δημιούργησαν με την καθηγήτριά τους ένα δέντρο ιδεών-προβληματισμών που τους οδήγησε σε συγκεκριμένες προτάσεις, ανάλογα με το είδος του εκφοβισμού. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε από τους μαθητές στην χρήση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Παρακολούθησαν επίσης σχετικά βίντεο, τα οποία και σχολίασαν αναφορικά με τους τρόπους αντιμετώπισης, και εντόπισαν και καμπάνιες παγκόσμιας εμβέλειας, όπως το End School violence της Unicef. Τέλος, είδαν και μέσα από μια καλλιτεχνική ματιά τον σχολικό εκφοβισμό παρακολουθώντας βίντεο γνωστών καλλιτεχνών που είχαν οι ίδιοι εμπειρία με τον εκφοβισμό και αργότερα δημιούργησαν σχετικά με το θέμα τραγούδια.  Τις δράσεις τους συντόνισε η καθηγήτρια Μαρία Αμαλία Βέργουλα, Οικονομολόγος.

Οι μαθητές και οι μαθήτριες των τμημάτων Α3 και Α4 ενημερώθηκαν και αυτοί με την σειρά τους για το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού, για τις μορφές του (λεκτικός, σωματικός, συναισθηματικός κτλ.), για τον τρόπο εκδήλωσης τους (σωματικός τραυματισμός, κλοπή προσωπικών αντικειμένων, διάδοση ψεύτικων φημών κτλ.), καθώς και για τις προεκτάσεις ενός τέτοιου περιστατικού. Μέσα από παραδείγματα, οι μαθητές μπήκαν στο ρόλο του θύτη (μαθητής που ασκεί βία), του θύματος (μαθητής/τρια που δέχεται βία) και του παρατηρητή (μαθητής/τρια που είναι παρών/ούσα σε ανάλογο περιστατικό),  με σκοπό να αντιληφθούν την ψυχοσύνθεση και τον ψυχισμό των εμπλεκόμενων μερών. Τέλος, πληροφορήθηκαν για τη σημασία της άμεσης επέμβασης όλων των εμπλεκομένων, όπως μαθητών, καθηγητών, γονέων, με σκοπό την αντιμετώπιση του φαινομένου, χρησιμοποιώντας υλικό από την ιστοσελίδα  www.stopbullying.sch.gr. Υπεύθυνη καθηγήτρια για τις δραστηριότητές ήταν η Στέλλα Σαρμή, Οικονομολόγος.

Η Β’ λυκείου βρίσκει την φωνή της μέσα από το μάθημα των Νέων Ελληνικών, με πρωτοβουλία των φιλολόγων Ιφιγένειας Αναγνώστου και Ειρήνης Παπαδοπούλου. Συγκεκριμένα, οι μαθητές και οι μαθήτριες στα τμήματα Β2 και Β3 συμμετείχαν σε ένα παιχνίδι ρόλων μέσα από το οποίο ¨είδαν¨ από διαφορετική σκοπιά το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού. Ήταν μια εμπειρία με ιδιαίτερη αξία για τα παιδιά, καθώς προβληματίστηκαν με τρόπο βιωματικό για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα.

Παράλληλα, οι μαθητές και οι μαθήτριες του Αρσακείου Λυκείου Θεσσαλονίκης ενημερώθηκαν, όπως κάθε χρόνο, με πρωτοβουλία των μελών της Ομάδας Δράσης ενάντια στον εκφοβισμό και τη σχολική βία, για τη δράση «Μίλα Τώρα!» που στηρίζει το «Χαμόγελο του Παιδιού» και δραστηριοποιήθηκαν με συζητήσεις και ζωγραφιές. Τα έργα της Στελίνας από το Β3 και του Γιώργου από το Α3 έχουν αναρτηθεί στον σχετικό ιστότοπο [εδώ].

Ο σχολικός εκφοβισμός δεν είναι ένα καινούριο φαινόμενο, είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα που προκαλεί μεγάλο άγχος σε όλη τη σχολική κοινότητα. Το σχολείο μας με κάθε τρόπο, εκμεταλλευόμενο τις αφορμές αλλά κυρίως στην καθημερινότητά του, φροντίζει να καλλιεργεί στους μαθητές και τις μαθήτριές του συνείδηση αλληλοσεβασμού και ουσιαστικής αλληλεγγύης, ώστε να αποτρέπεται κάθε μορφή βίας. Ταυτόχρονα, ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης στα παιδιά, προκειμένου να μη διστάσουν να ζητήσουν βοήθεια όποτε αισθανθούν ότι τη χρειάζονται τα ίδια ή πρόσωπα του περιβάλλοντός τους. Τέτοιες πρωτοβουλίες, επομένως, συμβάλλουν όχι μόνο στον περιορισμό της νεανικής παραβατικότητας αλλά και στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των μαθητών. Ανοίγεται ένας δρόμος για ένα σχολείο και κατ’ επέκταση για μία κοινωνία, χωρίς διακρίσεις και αδικίες.