διδακτική επίσκεψη στο ΙΜΜΑ
Την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου 2025 τα τμήματα Γαλλικών της Β΄ τάξης του Αρσακείου Λυκείου ταξίδεψαν στους χάρτες που απεικόνισαν από πολύ παλιά το Αιγαίο πέλαγος, με ακρίβεια και επιμέλεια. Οι χάρτες αυτοί, ακούραστη και φιλότιμη συλλογή του Ομότιμου Καθηγητή του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών ΑΠΘ Παρασκευά Σαββαΐδη, εκτίθενται στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα. Εκεί λοιπόν οι μαθητές και οι μαθήτριες, ξεκινώντας από τις μεγαλονήσους Κρήτη και Κύπρο έφθασαν ως τον γνώριμό τους και οικείο Θερμαϊκό κόλπο ξεναγούμενοι στην χαρτογραφία της εποχής των αρχών του 19ου αιώνα. Οι πολεμικές επιχειρήσεις και το εμπόριο ώθησαν την Βρετανία να επιζητήσει την δημιουργία αυτού του φιλόδοξου έργου, το οποίο σήμερα μας αποκαλύπτει πληροφορίες και λεπτομέρειες. Οι μαθητές και οι μαθήτριες, εξοικειωμένοι με την ανάλυση χαρτών ως ιστορικών πηγών, εκτίμησαν ιδιαίτερα την επίσκεψη και την ξενάγηση.
Η έκθεση χαρτών αναφέρεται στις προσπάθειες και τις περιπέτειες των Βρετανών υδρογράφων, για να εξερευνήσουν και να χαρτογραφήσουν ακτές, νησιά και λιμάνια, για λογαριασμό της Μεγάλης Βρετανίας, στα μέσα του 19ου αιώνα. Τα νερά της Μεσογείου συγκέντρωναν διαχρονικά το ενδιαφέρον πολλών κρατών και λαών σε ένα μεταβαλλόμενο ιστορικό περιβάλλον πολέμων, παιχνιδιών εξουσίας και ανταγωνισμών για το εμπόριο, μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων της Ευρώπης και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Για την επικράτηση των επιδιώξεων της Μεγάλης Βρετανίας, τα πολεμικά και τα εμπορικά πλοία της που διέπλεαν την Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος χρειάζονταν αξιόπιστους ναυτικούς χάρτες, για να πλοηγηθούν στις θαλάσσιες διαδρομές και να βρουν ασφαλή αγκυροβόλια και λιμάνια. Αυτό το έργο έφεραν σε πέρας οι Βρετανοί υδρογράφοι σε διάστημα περίπου εξήντα χρόνων (1810-1870).
Καπετάνιοι και ναυτικοί σε υδρογραφικά σκάφη ερεύνησαν και χαρτογράφησαν με ακρίβεια τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους (τότε ονομαζόταν και Ελληνικό Αρχιπέλαγος), τις ακτές της Ελλάδας, της Μικράς Ασίας, της Κρήτης και της Κύπρου. Όμως, μαζί τους, αρχαιολόγοι κατέγραψαν για πρώτη φορά τα αρχαία μνημεία της ελληνικής ιστορίας σε ανεξερεύνητα μέρη. Φυσικοί επιστήμονες μελέτησαν το θαλάσσιο περιβάλλον, την πανίδα και τη χλωρίδα, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην πρόοδο της επιστήμης. Έτσι, σε μια εποχή που η γεωγραφική γνώση των ακτών της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου ήταν σχεδόν ανύπαρκτη, οι Βρετανοί υδρογράφοι δημιούργησαν εξαιρετικής ποιότητας ναυτικούς χάρτες και το έργο τους βοήθησε την αρχαιολογική μελέτη και τη φυσική ιστορία τουλάχιστον τόσο, όσο τη ναυσιπλοΐα, τη χαρτογραφία και τη γεωγραφία.
Ο ομότιμος καθηγητής του Πολυτεχνείου Α.Π.Θ. Παρασκευάς Σαββαΐδης, ξενάγησε τις μαθήτριες και τους μαθητές του Σχολείου μας στην έκθεση, παρουσιάζοντάς τους τον κάθε χάρτη και εκθέτοντάς τους λεπτομέρειες σε σχέση με το ιστορικό αλλά το τεχνικό σκέλος της διαδικασίας της χαρτογράφησης. Στο τέλος πραγματοποιήθηκε μια γόνιμη συζήτηση. Τα παιδιά συνόδευσαν οι εκπαιδευτικοί Αντωνόπουλος Γιώργος, Βουλγαράκη Τώνια και Κοκκάλου Αλέξης.
